مجموعه آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی

نگاهی اجمالی به بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی ،معروف به گنبد الله الله

  • مجموعه آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی
  • مجموعه آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی
مونا سلطانیشنبه 30 فروردين 1399 | 4 سال پیشبی شک مقبره شیخ صفی الدین یکی از شاهکارهای معماری اسلامی بوده است و از جاذبه‌های شاخص در استان اردبیل است. هنر معماری و آثار به جای مانده در هر خطه نشانگر شخصیت و روحیات مردم آن سرزمین و شناسنامه‌ای است که از گذشته برایشان به جای مانده است. مقبره شیخ صفی مجموعه‌ای از آرامگاه های بزرگان مشایخ و سلاطین صفوی و فضاهای آیینی و عبادی در دو سبک آذری و اصفهانی است، که نخستین بار شاه طهماسب آنها را به صورت مجموعه‌ای واحد درآورد و بعدها شاه عباس بناهای مهم دیگری را به آن افزود. سابقه بخش هایی از این بنا به دوره خود شیخ صفی الدین (۶۵۰_ ۷۳۵) عارف نامی ایرانی و فرزندان وی شیخ صدرالدین موسی و خواجه علی سیاهپوش می‌رسد. به نوشته منابع منزل و خانقاه شیخ صفی در همین مکان بوده و بنا بر وصیت خود او جنازه‌اش را در اتاقی جنب خلوت خانه و باغچه و حوض خانه دفن کردند و بر قبر وی بنایی ساختند، و از آن پس این مکان اهمیت و قداست یافت و شماری از مشایخ و محارم از جمله همسر شیخ و نیز شاه اسماعیل اول و گروهی از قربانیان جنگ های شیروان و چالدران در جوار مرقد شیخ دفن شدند. برای ورود به آن مراحل و مراتب هفتگانه طریقتی در نظر گرفته شد و مجموعه آرامگاه شیخ از اجزا و عناصر معماری ویژه‌ای تشکیل یافت. گنبد گنبد " الله الله" که بر فراز آرامگاه برجی شیخ صفی قرار گرفته، از داخل به صورت هشت ضلعی بنا شده و قسمت خارجی مقبره به صورت برجی مدور است، که گنبد معروف به " الله الله" بر بالای آن جای گرفته. این برج که پوشش گنبد آن از نوع گسسته نار و محیط آن ۲۲ متر است بر روی شالوده ای از سنگ های ازاره هشت پهلو به بلندای ۱.۵ متر قرار گرفته و ارتفاع تمامی آن در حدود ۱۷.۵ متر است. کف مقبره هشت گوش با سنگ سفید و کاشی های خشتی به رنگ اخری پوشیده شده و دیوارهای اتاق مقبره تا ارتفاع تقریباً ۲.۳ متر با ازاره های چوبی پوشیده شده است. دیوار‌ها تا محل انتقال دیوار به گنبد، گچ کاری شده و بر روی گچ کاری ها پرده‌های نقاشی، میخکوب شده است. این نقاشی ها که با رنگ و روغن کار شده، خیلی شبیه به طرح های قالی است و مطابق شیوه ای که در دوره صفویان مورد استفاده بوده است. شامل نقش های گل و بوته و شاخ و برگ و اسلیمی های در هم بافته شده است که با ظرافت و به نحو زیبایی بر روی کرباس طراحی و رنگ آمیزی گردیده است. سنگ قبر فعلی مرقد شیخ صفی از مرمر سفید است که بر روی آن صندوق بسیار عالی خاتم کاری و منبت قرار گرفته است. این صندوق از آثار گران‌بهای هنر اسلامی است که در گذشته مرصع به جواهرات بوده و در حاشیه بالای سطوح جانبی آن کتیبه مفصلی به خط ثلث حکاکی شده است، که حاوی عباراتی از جمله نام صاحب آرامگاه است. درجنوب قبر شیخ مزار شیخ حیدر( پدر شاه اسماعیل اول) با صندوقچه های چوبی و منبت کاری شده قرار گرفته و دو قبر دیگر در محوطه آرامگاه و جبهه شمالی قبل شیخ واقع شده است. اردبیل به سبب آنکه مدفن شیخ صفی‌الدین بوده، پایتخت معنوی شاهان صفوی به شمار می‌رفته و شاهان صفوی هرگاه فرصتی پیش می آمد، به زیارت قبر جد خود می شتافتند. روایت است شاه عباس بزرگ از نیم فرسنگی شهر، چکمه و پاپوش از پای در می آورد و با پای برهنه به زیارت جدش می شتافت. آرامگاه شاه اسماعیل صندوق چوبی نفیسی از خاتم و منبت بر قبر شاه اسماعیل نهاده اند که گویا هدیه همایون شاه گورکانی است. تمام صندوق با یک غلاف در هم بافته پیچ در پیچ از شکل های هندسی گره سازی شده است. پروفسور پوپ، شرق شناس آمریکایی در بازدیدی که به سال ۱۳۱۶ خورشیدی از این بقعه به عمل آورده در توصیف صندوقچه چوبی قبر شاه اسماعیل یادآور شده است که دیگر تهیه این صندوق مقدور نیست. انتخاب صلوات کبیره یا چهارده معصوم به عنوان تزیین در سطوح خارجی گنبد آرامگاه مبین این حقیقت است که برای نخستین بار شاه اسماعیل در تمام قلمرو حکومت خود مذهب شیعه را رسمیت داد. گفته شده است شاه اسماعیل در زمان حیات خود دستور ساخت مقبره را داده است. جنت سرا در ضلع شمالی صحن اصلی ایوانی با در بزرگ چوبی ارسی مشبک قرار دارد. در شمال این ایوان که به مثابه شاه نشین است، در ارسی دیگری تعبیه شده که به ساختمانی گنبددار و هشت ضلعی موسوم به جنت سرا باز می شود. به گفته برخی جنت سرا محل سماع دراویش بوده است. ظاهراً جنت سرا پس از آنکه شاه‌عباس اشیا گرانبها و کتاب های کتابخانه سلطنتی را به بقعه اهدا کرده، به صورت کتابخانه درآمده است. قندیل خانه قندیل خانه تالاری است مستطیل شکل به ابعاد ۱۱.۵ در ۶ متر و دو فضای پیوسته در شمال و جنوب آن، که طاقی نیم گنبدی هرکدام را پوشش داده است. در ۹۴۶ به دستور شاه طهماسب اول، مقصود کاشانی فرشی برای قندیل خانه با ۳۳ میلیون گره بافت. که بعد از گستردن بر زمین نقش آن را بر سقف به صورت مطلا تصویر کردند. این فرش که کی. ابوت انگلیسی در دوره قاجار آن را از اردبیل خارج کرده است، هم اکنون در موزه ویکتوریا و آلبرت هال لندن به عنوان نفیس ترین قالی دوره صفوی با نام" فرش اردبیل" نگهداری می‌شود. چینی خانه چینی خانه از بناهای اولیه مجموعه شیخ صفی است که احتمالا قبل از احداث جنت سرا و قندیل خانه و حتی شاید هم زمان با گنبد" الله الله" ساخته شده باشد، که در ابتدا محل اجتماع درویشان یا تالار مراسم بوده است. در دوران شاه عباس اول با ایجاد تغییراتی در داخل آن، محل نگهداری کتب نفیس و اشیای قیمتی و چینی های سلطنتی شد. این چینی ها از نوع ظروف مشهور به مینگ و سلادون به سفارش شاه عباس اول به دست صنعتگران چینی ساخته و همگی مهرشاهی و عبارت" وقف آستانه شیخ صفی نمود بنده شاه ولایت عباس" را دارند. بخشی از این گنجینه ها صرف لشکرکشی های شاه طهماسب و نادر شاه شد و در دوره دوم جنگهای ایران و روس پاسکوویچ، فرمانده سپاه روس بخشی از این اشیا را به سن پترزبورگ انتقال داد و هم اکنون در موزه ارمیتاژ موجود است. بخشی از ظروف نیز به همراه چند قطعه فرش به تهران و به موزه ایران باستان منتقل و سپس با افتتاح موزه صفوی به چینی خانه بازگردانده شد. آنچه در اینجا آمده تنها خلاصه‌ای از یادگاری های دوران صفوی است. آرامگاه شیخ صفی تنها مقبره ای خالی نیست، مجموعه ای است گرانبها از ظروف، معماری، تاریخ، کتب نفیس و هر چه از ایران گذشته به جای مانده. که بی شک ارزش دیدن و سیر و سفر به گذشته را دارد.

عکاس: سپیده اصلان منابع: شهبازی شیران، حبیب ،۱۳۹۵ ،بررسی ساختار معماری و تزیینات آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی معروف به گنبد الله الله بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی ،دائره المعارف اسلامی، دانشنامهٔ جهان اسلام ،تألیف محمود موسوی

civilica.comدسته‌بندیآرامگاه‌هااردبیلکلید‌واژهاردبیلشیخ صفی الدین اردبیلیگنبد الله الله2034 بازدید
بابک بسیار سپاس از اشتراک‌گذاری 🙏🙏جمعه 5 ارديبهشت 1399 | 4 سال پیش
علیرضا سلام وقت بخیر.. خسته نباشید بسیار آموزنده و کامل توضیح داده شده... ممنون از شما 🙏 جمعه 5 ارديبهشت 1399 | 4 سال پیش
azadeh بسیار عالی و آموزنده سپاس فراوان🙏جمعه 5 ارديبهشت 1399 | 4 سال پیش
Tayebe سلام ، ممنون از توضیحات خوبتون ، مشتاق شدم حتما این مکان تاریخی و ببینم 👌جمعه 5 ارديبهشت 1399 | 4 سال پیش
  • بقعه شیخ صفی الدین اردبیلیآرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یکی از مکان‌های تاریخی و باستانی شهر اردبیل در شمال باختری ایران و از آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است. در این محوطه علاوه بر مقبره شیخ صفی‌الدین اردبیلی، مقبره‌های شاه اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفویه) و همسر شاه اسماعیل (مادر شاه طهماسب) و نیز برخی از مشایخ و صاحب‌منصبان دوران صفوی و نیز کشه‌شدگان جنگ چالدران، قرار دارد.
  • بقعه شیخ صفی الدین اردبیلیآرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یکی از مکان‌های تاریخی و باستانی شهر اردبیل در شمال باختری ایران و از آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است. در این محوطه علاوه بر مقبره شیخ صفی‌الدین اردبیلی، مقبره‌های شاه اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفویه) و همسر شاه اسماعیل (مادر شاه طهماسب) و نیز برخی از مشایخ و صاحب‌منصبان دوران صفوی و نیز کشه‌شدگان جنگ چالدران، قرار دارد.
  • مقبره شهدای جنگ چالدرانمقبره کشته‌شدگان جنگ چالدران یا شهیدگاه در حیاط آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، بنیان‌گذار تشییع صفوی در شهر اردبیل واقع شده‌است.
  • بقعه شیخ صفی الدین اردبیلیآرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یکی از مکان‌های تاریخی و باستانی شهر اردبیل در شمال باختری ایران و از آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است. در این محوطه علاوه بر مقبره شیخ صفی‌الدین اردبیلی، مقبره‌های شاه اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفویه) و همسر شاه اسماعیل (مادر شاه طهماسب) و نیز برخی از مشایخ و صاحب‌منصبان دوران صفوی و نیز کشه‌شدگان جنگ چالدران، قرار دارد.
  • استان اردبیل
گنبد سلطانیهبابک ارجمندیبابک ارجمندیگنبد سلطانیهگنبد سلطانیه؛ آرامگاه سلطان محمد خدابنده (اُلجایتو)، هشتمین سلطان مغول
آرامگاه چلپی اوغلوسپیده اصلانسپیده اصلانآرامگاه چلپی اوغلوبنای آرامگاه منتسب به عارف چلپی است. وی نوه ی مولانا جلاالدین محمد بلخی است. چلپی اوغلو عارفی شاعر و اهل سیر و سیاحت بود. او یک سال را در سلطانیه زنجان، پایتخت ایلخانیان سپری کرد و به عرفای شهر شیوه رقص سماع آموخت.
آرامگاه شیخ علاءالدوله سمنانیسپیده اصلانسپیده اصلانآرامگاه شیخ علاءالدوله سمنانیآرامگاه شیخ علاء الدوله سمنانی در روستای صوفی آباد، حدود ۱۰ کیلو متری شمال غربی شهر سمنان واقع است. بنای آرامگاه و خانقاه این عارف مشهور بازمانده معماری اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است.
آرامگاه جرجیس پیامبربابک ارجمندیبابک ارجمندیآرامگاه جرجیس پیامبرمکانی مقدس در حاشیه کویر مرکزی ایران و پوشیده از گیاه هوم
مقبره پیر علمدارمصطفی ربیعی بهشتیمصطفی ربیعی بهشتیمقبره پیر علمدار
روستای قره قشلاقسراج آذرگشبسراج آذرگشبروستای قره قشلاقروستای قره قشلاق از توابع شهرستان کوثر استان اردبیل
پیر علمدار دامغاندریاچه کویر دریاچه کویر پیر علمدار دامغانآرامگاه پیر علمدار واقع در محلۀ خوریا، نزدیک مسجد دامغان و در خیابان شهید مطهری، از آثار تاریخی ارزشمند قرن پنجم ایران است.
گنبد سلطانیهسپیده اصلانسپیده اصلانگنبد سلطانیهاز عظیم ترین بناهای آرامگاهی دوران اسلامی در ایران است که پس از کلیسای جامع مریم مقدس در فلورانس ایتالیا و مسجد ایا صوفیه استانبول سومین گنبد بزرگ آجری در جهان به شمار می رود.
گور دخترنادر چقاجردینادر چقاجردیگور دختربنای گور دختر بسیار شبیه به بنای آرامگاه کورش کبیر است، به گونه ای که شاید بتوان آنرا مینیاتوری از آن و یا مدل و الگویی اولیه ای برای آن بنا نامید.
زیپ لاین مشکین شهرمظفر کشاورزمحمدیانمظفر کشاورزمحمدیانزیپ لاین مشکین شهر
دریاچه قله سبلانمظفر کشاورزمحمدیانمظفر کشاورزمحمدیاندریاچه قله سبلان
پناهگاه شیخ صفیمظفر کشاورزمحمدیانمظفر کشاورزمحمدیانپناهگاه شیخ صفی
پل معلق مشکین شهرمظفر کشاورزمحمدیانمظفر کشاورزمحمدیانپل معلق مشکین شهر
شیخ صفیسعید سعیدی فرسعید سعیدی فرشیخ صفی
شاه نعمت الله ولیعبدل شعبانیعبدل شعبانیشاه نعمت الله ولیشاه نعمت‌الله ولی (نام کامل: سید نورالدین نعمت‌الله بن محمد بن کمال‌الدین یحیی کوه بنانی کرمانی) معروف به سید نورالدین شاه نعمت‌الله ولی ماهانی کرمانی[۱] (۷۳۰، ۷۳۱–۸۳۲، ۸۳۴)، شاعر و عارفِ ایرانی بود. سلسله نعمت‌اللهی منسوب به اوست...
سردابهعلیرضا یوسفیعلیرضا یوسفیسردابهروستای سردابه شهر اردبیل
آلوارسعلیرضا یوسفیعلیرضا یوسفیآلوارسمسیر جاده سرعین به پیست اسکی آلوارس
سردابهعلیرضا یوسفیعلیرضا یوسفیسردابهآبشار سردابه واقع در روستای سردابه شهر اردبیل
گردنه حیران مقابل مرزهای جمهوری آذربایجانعلیرضا یوسفیعلیرضا یوسفیگردنه حیران مقابل مرزهای جمهوری آذربایجان
ارتفاعات گردنه حیران روبروی مرزهای جمهوری آذربایجانعلیرضا یوسفیعلیرضا یوسفیارتفاعات گردنه حیران روبروی مرزهای جمهوری آذربایجان
تالش بالای تونل حیران سمت شرقی تله کابین گردنه حیرانعلیرضا یوسفیعلیرضا یوسفیتالش بالای تونل حیران سمت شرقی تله کابین گردنه حیران
جنگل های فندقلو اردبیلعلیرضا یوسفیعلیرضا یوسفیجنگل های فندقلو اردبیل
جاده سرعین به سمت روستای آلوارس (پیست اسکی آلوارس)علیرضا یوسفیعلیرضا یوسفیجاده سرعین به سمت روستای آلوارس (پیست اسکی آلوارس)
جاده اردبیل خلخال سرچمعلیرضا یوسفیعلیرضا یوسفیجاده اردبیل خلخال سرچمارتفاعات سمت جاده اردبیل خلخال سرچم (رودخانه قزل اوزن)
بقعه میر سید واقفمجتبی ملانظرمجتبی ملانظربقعه میر سید واقفمقبره میر سید واقف در روستای افوشته شهرستان نطنز استان اصفهان قرار گرفته است که این بقعه از بناهای ارزشمند متعلق به دوره تیموری در قرن نهم است که در 1325 به شماره 954 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
بقعه سید حسن حسینی ( واقفی ) روستای افوشتهمجتبی ملانظرمجتبی ملانظربقعه سید حسن حسینی ( واقفی ) روستای افوشته
امامزاده بی بی رقیه خاتون (س) شهر نطنزمجتبی ملانظرمجتبی ملانظرامامزاده بی بی رقیه خاتون (س) شهر نطنز
امامزاده سلطان سید محمد (ع)روستای سرشکمجتبی ملانظرمجتبی ملانظرامامزاده سلطان سید محمد (ع)روستای سرشک
دریاچه قله سبلانمظفر کشاورزمحمدیانمظفر کشاورزمحمدیاندریاچه قله سبلان
ابن حسام خوسفمحمود طالبی محمود طالبی ابن حسام خوسفبنای تاریخی آرامگاه ابن حسام خوسفی، بر فراز صخره‌ای سنگی در حاشیه شمالی شهر خوسف قرار دارد، این آرامگاه که از جمله آثار تاریخی و دیدنی استان خراسان جنوبی به حساب می‌آید، بیش از ۵۰۰ سال قدمت دارد.
قبرهای کهنعبدل شعبانیعبدل شعبانیقبرهای کهناز این دست قبرها تعدادی در شرق فین و تعدادی بربلندای کوه شمالی مشرف به شهر وجود دارد ...
مقبره حضرت خالدنبی عامان محمد حمیدزادهامان محمد حمیدزادهمقبره حضرت خالدنبی عتصاویر مقبره حضرت خالدنبی ع و مجموعه اطراف آن از اوج آسمان بوسیله پرواز پاراگلایدر
آرامگاه یار محمد خان سردار مفخم شادلوaria kasraieآرامگاه یار محمد خان سردار مفخم شادلوآرامگاه یار محمد خان سردار مفخم شادلو
آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانیحسن گنجیحسن گنجیآرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانیکتیبه آرامگاه
قبرستان باستانی کنار آرامگاه خالد نبیجمال زعیمی یزدیجمال زعیمی یزدیقبرستان باستانی کنار آرامگاه خالد نبیقبرستانی باستانی با سنگ قبرهای ایستاده به شکل صلیب و میل
آرامگاه عالم باباجمال زعیمی یزدیجمال زعیمی یزدیآرامگاه عالم باباآرامگاه عالم بابا پدر همسر خالد نبی (ع)
آرامگاه چوپان آتاجمال زعیمی یزدیجمال زعیمی یزدیآرامگاه چوپان آتاچوپان اتا یکی از یاران خالد نبی (ع) بوده که آرامگاهش بر فراز قله ای در کنار آرامگاه خالدنبی(ع) قراردارد.
آرامگاه خالد نبی (ع)جمال زعیمی یزدیجمال زعیمی یزدیآرامگاه خالد نبی (ع)آرامگاه خالد نبی (ع) در استان گلستان
مقبره شیخ جبراییل جد شیخ صفی الدین اردبیلی بنیانگذار سلسله صفویrahbar khosraviمقبره شیخ جبراییل جد شیخ صفی الدین اردبیلی بنیانگذار سلسله صفویمقبره شیخ جبرائیل جد شیخ صفی الدین اردبیلی
موزه چای ایرانحسن گنجیحسن گنجیموزه چای ایرانآرامگاه کاشف السطنه ، موزه چای ایران
بقعه سیدابراهیممحمد نورمحمديانمحمد نورمحمديانبقعه سیدابراهیمبقعه سیدابراهیم در محله دوه چی تبریز قرار دارد.
مزار استاد تار و موسیقی ایران زمین شادروان محمد رضا لطفیحسن گنجیحسن گنجیمزار استاد تار و موسیقی ایران زمین شادروان محمد رضا لطفیمزار استاد موسیقی شادروان محمد رضا لطفی
ابوذر جمهر قاینمحمود طالبی محمود طالبی ابوذر جمهر قاینحکیم ابوذر جمهر قاینی سیاسد مدار، ادیب ، عارف و شاعر اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری قمری است که در دربار سلطان محمود غزنوی خدمت می کرده است. مقبره حکیم ابوذر جمهر در فاصله 4 کیلومتری جنوب غربی شهر قاین در دامنه کوهی مرسوم به کوه ابوذر قرار دارد.
تربت حافظمهدی مخلصیانمهدی مخلصیانتربت حافظبی تردید، آرامگاه حافظ مشهورترین و پربازدیدترین دیدنی شهر شیراز است. این شهرت به دلیل علاقه و دلبستگی مردم به حافظ و شعرهایش است. اما این دلیل باعث نمی‌شود که زیبایی‌های این بنا در نظر گرفته نشود.
خواجه ربیعمرتضی علیزادهمرتضی علیزادهخواجه ربیع
حرممرتضی علیزادهمرتضی علیزادهحرمحرم امام رضا(ع) گنبد مسجد گوهرشاد باران بهاری رنگین کمان هفت رنگ
شهر توریستی هیرپویا پاشایی پورپویا پاشایی پورشهر توریستی هیر
شهر هیرپویا پاشایی پورپویا پاشایی پورشهر هیرشهر شکوفه های گیلاس ، شهر توریستی هیر اردیبهشت 94
هیرپویا پاشایی پورپویا پاشایی پورهیرشهر توریستی هیر اردیبهشت 94
شکوفه های گیلاسپویا پاشایی پورپویا پاشایی پورشکوفه های گیلاسشکوفه های گیلاس در شهر توریستی هیر
شکوفه های گیلاسپویا پاشایی پورپویا پاشایی پورشکوفه های گیلاسشکوفه های گیلاس در شهر توریستی هیر
مقبره سید صدرالدین شهرستان چالدرانفرزاد محسن نژادمقبره سید صدرالدین شهرستان چالدرانمقبره سید صدرالدین نماد رشادت و میهن دوستی ایرانیان
آرامگاه یوسف خسرو، شاعر شهیر قشقاییمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانآرامگاه یوسف خسرو، شاعر شهیر قشقاییارتفاعات آستانه شهرستان دهاقان، استان اصفهان
گنبد مشتاقیهمبینا کاشانیانگنبد مشتاقیهگنبد مشتاقیه
طبیعت خلخالمحمد رزازانمحمد رزازانطبیعت خلخال
جنگل های اردبیلمحمد رزازانمحمد رزازانجنگل های اردبیل
شهرستان کوثر استان اردبیلA ZandA Zandشهرستان کوثر استان اردبیلشهرستان کوثر درجنوب استان اردبیل واقع می باشد
گردنه اسالم به خلخالA ZandA Zandگردنه اسالم به خلخال
طبیعت جاده اسالم به خلخالمحمد رزازانمحمد رزازانطبیعت جاده اسالم به خلخالجاده گردشگری خلخال – اسالم که شهرستان خلخال در استان اردبیل را به اسالم در استان گیلان متصل می کند به دلیل برخورداری از شرایط خاص و اقلیم کوهستانی و ترکیب طبیعت جنگلی با دشت امروز به عنوان رویایی ترین جاده جنگلی کشور شناخته می شود.
طبیعت جاده اسالم به خلخالمحمد رزازانمحمد رزازانطبیعت جاده اسالم به خلخالجاده گردشگری خلخال – اسالم که شهرستان خلخال در استان اردبیل را به اسالم در استان گیلان متصل می کند به دلیل برخورداری از شرایط خاص و اقلیم کوهستانی و ترکیب طبیعت جنگلی با دشت امروز به عنوان رویایی ترین جاده جنگلی کشور شناخته می شود.
طبیعت جاده اسالم به خلخالمحمد رزازانمحمد رزازانطبیعت جاده اسالم به خلخالجاده گردشگری خلخال – اسالم که شهرستان خلخال در استان اردبیل را به اسالم در استان گیلان متصل می کند به دلیل برخورداری از شرایط خاص و اقلیم کوهستانی و ترکیب طبیعت جنگلی با دشت امروز به عنوان رویایی ترین جاده جنگلی کشور شناخته می شود.
شهر هیرپویا پاشایی پورپویا پاشایی پورشهر هیرشهر توریستی هیر
دربند هیرپویا پاشایی پورپویا پاشایی پوردربند هیردربند هیر - استان اردبیل منطقه نمونه گردشگری در استان اردبیل
برف روی شکوفه های گیلاس هیرپویا پاشایی پورپویا پاشایی پوربرف روی شکوفه های گیلاس هیربرف روی شکوفه های گیلاس هیر
باغات کوهسارهپویا پاشایی پورپویا پاشایی پورباغات کوهسارهباغات کوهساره - هیر - اردبیل
شهر هیرپویا پاشایی پورپویا پاشایی پورشهر هیرپاییز شهر هیر
دریاچه نئورپویا پاشایی پورپویا پاشایی پوردریاچه نئوردریاچه نئور - استان اردبیل
رود هیرپویا پاشایی پورپویا پاشایی پوررود هیررود هیر - استان اردبیلاستان اردبیل
دربند شهر هیرپویا پاشایی پورپویا پاشایی پوردربند شهر هیرپاییز دربند هیر - منطقه نمونه گردشگری
آبشار شرشر شهر هیرپویا پاشایی پورپویا پاشایی پورآبشار شرشر شهر هیرآبشار شرشر شهر هیر - استان اردبیل
دربند شهر هیرپویا پاشایی پورپویا پاشایی پوردربند شهر هیردربند شهر هیر منطقه نمونه گردشگری استان اردبیل
طبیعت جاده اسالم به خلخالمحمد رزازانمحمد رزازانطبیعت جاده اسالم به خلخالجاده گردشگری خلخال – اسالم که شهرستان خلخال در استان اردبیل را به اسالم در استان گیلان متصل می کند به دلیل برخورداری از شرایط خاص و اقلیم کوهستانی و ترکیب طبیعت جنگلی با دشت امروز به عنوان رویایی ترین جاده جنگلی کشور شناخته می شود.
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلیمحمد رزازانمحمد رزازانبقعه شیخ صفی الدین اردبیلیآرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یکی از مکان‌های تاریخی و باستانی شهر اردبیل در شمال باختری ایران و از آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است. در این محوطه علاوه بر مقبره شیخ صفی‌الدین اردبیلی، مقبره‌های شاه اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفویه) و همسر شاه اسماعیل (مادر شاه طهماسب) و نیز برخی از مشایخ و صاحب‌منصبان دوران صفوی و نیز کشه‌شدگان جنگ چالدران، قرار دارد.
مقبره شهدای جنگ چالدرانمحمد رزازانمحمد رزازانمقبره شهدای جنگ چالدرانمقبره کشته‌شدگان جنگ چالدران یا شهیدگاه در حیاط آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، بنیان‌گذار تشییع صفوی در شهر اردبیل واقع شده‌است.
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلیمحمد رزازانمحمد رزازانبقعه شیخ صفی الدین اردبیلیآرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یکی از مکان‌های تاریخی و باستانی شهر اردبیل در شمال باختری ایران و از آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است. در این محوطه علاوه بر مقبره شیخ صفی‌الدین اردبیلی، مقبره‌های شاه اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفویه) و همسر شاه اسماعیل (مادر شاه طهماسب) و نیز برخی از مشایخ و صاحب‌منصبان دوران صفوی و نیز کشه‌شدگان جنگ چالدران، قرار دارد.
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلیمحمد رزازانمحمد رزازانبقعه شیخ صفی الدین اردبیلیآرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یکی از مکان‌های تاریخی و باستانی شهر اردبیل در شمال باختری ایران و از آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است. در این محوطه علاوه بر مقبره شیخ صفی‌الدین اردبیلی، مقبره‌های شاه اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفویه) و همسر شاه اسماعیل (مادر شاه طهماسب) و نیز برخی از مشایخ و صاحب‌منصبان دوران صفوی و نیز کشه‌شدگان جنگ چالدران، قرار دارد.
مقبره سردار اسعد بختیاریمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانمقبره سردار اسعد بختیاریتکیه میر، تخت فولاد اصفهان
تخت فولادمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانتخت فولادشریف ترین آرامستان جهان تشیع پس از وادی السلام نجف
بقعه بابا رکن الدینمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانبقعه بابا رکن الدینعارف شهیر قرن هشتم در تخت فولاد اصفهان
بقعه متبرکه حضرت خالدنبی (ع)امان محمد حمیدزادهامان محمد حمیدزادهبقعه متبرکه حضرت خالدنبی (ع)حضرت خالدنبی (ع) با نام اصلی خالدبن سنان ع یکی از پیامبران تبلیغی دوران فترت می باشد که نصب آن به حضرت اسماعیل می رسد ومتولد عدن کشور یمن بوده که 42 سال قبل از تولد خاتم النبیین (ص) فوت شده است.بقعه متبرکه حضرت خالدنبی ع در 56 کیلومتری شهرستان کلاله از استان گلستان در مجاورت روستای هدف گردشگری گچی سو بالا در اوج رشته کوه جرجان، کوهستان گوگجه داغ ، قله تانگری داغ قرار گرفته واز سطح دریا 720متر ارتفاع دارد
پناهگاه ساوالانمحمد نورمحمديانمحمد نورمحمديانپناهگاه ساوالانپناهگاه شرقی كوه ساوالان (سبلان) در ارتفاع 3700 متری از سطح دریا
آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانیمحمد رزازانمحمد رزازانآرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانیابوالحسن علی خرقانی(زادهٔ ۳۵۲-درگذشتهٔ ۴۲۵ق) عارف و صوفی نام‌دار ایرانی بوده‌است. وی از انگشت شمار پیرانی است که پیرو حکمت خسروانی و پاسدار فرهنگ ایران بود.
آرامگاه بایزید بسطامیمحمد رزازانمحمد رزازانآرامگاه بایزید بسطامیآرامگاه عارف شهیر بایزید بسطامى در شهر بسطام و شمال آرامگاه امام‌زاده محمد (ع) واقع است
دشت مغانمحمد رزازانمحمد رزازاندشت مغانمغان جلگه‌ای است در ساحل جنوبی رود ارس و غرب دریای خزر که قسمت عمده آن در جمهوری آدربایجان و بخشی نیز شمالی‌ترین قسمت استان اردبیل در شمال غربی ایران را تشکیل داده‌است.
آرامگاه نادر شاه افشارمحمد نورمحمديانمحمد نورمحمديانآرامگاه نادر شاه افشاراین مجموعه تاریخی به یادبود نادرشاه افشار در مشهد ساخته شده است.
مقبره حیقوق نبیغلامحسین محبیمقبره حیقوق نبیمقبره حیقوق نبی در تویسرکان همدان
امام زاده سیدمحمد نوجه مهرمحمد نورمحمديانمحمد نورمحمديانامام زاده سیدمحمد نوجه مهرامام زاده نوجه مهر در كنار رود ارس و در روستای نوجه مهر قرار دارد.
آرامگاه فردوسیمحمد نورمحمديانمحمد نورمحمديانآرامگاه فردوسیآرامگاه فردوسی شاعر بزرگ ایران
مقبرة الشعرامحمد نورمحمديانمحمد نورمحمديانمقبرة الشعرامقبرة الشعرا، آرامگاه شعرای بزرگ
قله كوه سبلانمحمد نورمحمديانمحمد نورمحمديانقله كوه سبلانكوه سبلان با ارتفاع 4811 متر سومین قله بلند ایران.
آرامگاه عطار نیشابوریحسن گنجیحسن گنجیآرامگاه عطار نیشابوریآرامگاه عطار در شهرستان نیشابور
آرامگاه کوروشجمال زعیمی یزدیجمال زعیمی یزدیآرامگاه کوروشآرامگاه کوروش بزرگ که مقبره کوروش دوم هخامنشی ملقب به کوروش بزرگ یا کوروش کبیر است، بنایی بی‌پیرایه ولی با معماری منحصربه‌فرد، در فاصله حدود یک کیلومتری جنوب غربی کاخ‌های پاسارگاد است.
آرامگاه ابوعلی سیناf ghآرامگاه ابوعلی سیناآرامگاه شیخ الرئیس بوعلی سینا یا آرامگاه بوعلی سینا بنای یادبود شیخ‌الرئیس ابن سینا فیلسوف، دانشمند و طبیب مشهور ایرانی است که در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان واقع شده‌است و این اثر در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
آرامگاه فردوسیهادی کراییهادی کراییآرامگاه فردوسیآرامگاه فردوسی توسی
خان بولاغیسیدعیسی خانكشی زادهسیدعیسی خانكشی زادهخان بولاغیخان بولاغی چشمه آبی است که در جنوب روستای خان کندی شهرستان گرمی مغان استان اردبیل و در بالادست روستا واقع شده است.
آرامگاه شمس تبریزی - خویمهدی مخلصیانمهدی مخلصیانآرامگاه شمس تبریزی - خویبرج شمس تبریزی روی مزاری منسوب به شمس تبریزی در دوره صفویان در شهر خوی ساخته شد. این بنا در محلهٔ امامزاده سید بهلول در شمال غربی شهر خوی در آذربایجان غربی واقع است.