آرامگاه چلپی اوغلو

بنای آرامگاه منتسب به عارف چلپی است. وی نوه ی مولانا جلاالدین محمد بلخی است. چلپی اوغلو عارفی شاعر و اهل سیر و سیاحت بود. او یک سال را در سلطانیه زنجان، پایتخت ایلخانیان سپری کرد و به عرفای شهر شیوه رقص سماع آموخت.

سپیده اصلانشنبه 23 اسفند 1399 | 4 سال پیشبنای آرامگاه منتسب به عارف چلپی است. وی نوه‌ی مولانا جلاالدین محمد بلخی است. چلپی اوغلو عارفی شاعر و اهل سیر و سیاحت بود. او یک سال را در سلطانیه زنجان، پایتخت ایلخانیان سپری کرد و به عرفای شهر شیوه رقص سماع آموخت. این بنای آجری هشت ضلعی، در دوره ایلخانان و به سبک آذری در قرن ۷ و ۸ هجری احداث شده است و در شهر سلطانیه زنجان، پایتخت ایلخانان مغول قرار دارد. این اثر بی همتا به گفته آنده گدار و دونالد ویلبر در سال ۷۳۳ هجری بنا شده است. اما در تاریخ احداث گفته های بسیاری بین ۶۵۷ تا ۷۳۳ هجری موجود است. این بنا از دو بخش تشکیل شده است. خانقاه و آرامگاه که ابتدا خانقاه احداث شده است سپس آرامگاه.(احمد‌وند،عباس ۱۳۹۶) خانقاه شامل یک حیاط مرکزی به ابعاد ۱۵/۵ در ۲۰ سانتی متر است. در دو طرف آن حجره های سالکان در دو طبقه قرار دارد. در ایوان جنوبی متصل به حیاط در طرفین آن دو تالار جمع خانه قرار دارد که ویژگی‌های معماری آن در ایران تقریبا منحصر به فرد است. این تالارها محل سماع جمعی بوده است و در طبقه بالای آن فضاهایی برای نشستن و تماشای سماع صوفیان موجود بوده است که امروز بخشی از آن باقی است. بعد از ایوان جنوبی در حیاط بنای هشت ضلعی با تزیینات خط کوفی بنایی و نقش گل هشت پر وجود دارد که طول هر ضلع آن ۵ متر است و ارتفاع آن ۱۷/۵ متر. چند پله باید طی شود تا به داخل آرامگاه برسیم. سوراخی در کف که نور لامپ از آن می تابد جلب توجه می کند. بسیار معتقد بودند مه محل دفن شیخ اینجاست که با حفاری ها چیزی یافت نشد. به احتمال زیاد این بنا مربوط به صوفی و دولتمردی به نام براق بابا است. همچنین قبر های زیادی به صورت شعاعی به ترتیب سلسله مراتب صوفیان همچون حلقه ذکر آن ها در اطراف آرامگاه یافت شده است. مصالح بنا عمدتا سنگ است به علاوه ملات آهک و گچ نیم کوب. این بنا یکبار در دهه سی و دهه پنجاه مرمت شده است که بعد از آن به صورت جامع بین سال های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴ به زیبایی مرمت شده است تا کاربری اقامتی در بخش خانقاه داشته باشد که فعلا پروژه بهره برداری آن متوقف شده است. این بنا یکی از سه بنای بسیار مهم سلطانیه است که در کنار گنبد سلطانیه و آرامکاه ملاحسن کاشی خود نمایی می‌کند. در گذر از آزاد‌راه قزوین-زنجان بازدید از سلطانیه و هر سه آرامگاه بی نظیر آن را فراموش نکنید.

منابع: دانشنامه جهان اسلام، آرامگاه چلپی اوغلو مرکز مطالعات اسناد میراث فرهنگی احمد وند، عباس(۱۳۹۶). مجموعه خانقاه چلپی اوغلو در سلطانیه.

دسته‌بندیآرامگاه‌هازنجانکلید‌واژهآرامگاهچلپی اوغلوسلطانیهزنجانایلخانیانمولانا جلاالدین محمد بلخی16354 بازدید