جستجو

مسجد تاریخانه دامغان کهنترین مسجد ایران

تاریخانۀ دامغان معبدی‌ست که در دورۀ اسلامی به عنوان مسجد از آن استفاده شد. اما از نظر معماری یکی از بناهای ایرانی پیش از اسلام است. این بنا که پیش‌تر کاخ سلطنتی اشکانی یا ساسانی بوده، در قرن دوم هجری به نیایشگاهی اسلامی تبدیل شد و از آن روزگار تا کنون بر جا مانده است. تاری در زبان ترکی به معنای خدا و در نتیجه تاریخانه به معنای خانۀ خداست. این مسجد از چند نظر ارزش تاریخی دارد: نخست، این مسجد یکی از کهن‌ترین مساجد ایرانی‌ست که سبک معماری آن از یک سو با مساجد ایرانی اوایل دورۀ اسلامی قابل مقایسه است و از سوی دیگر، تقلید کاملی از سبک معماری ایرانی در دورۀ ساسانی‌ست. دوم، شباهت‌های معماری بین مسجد تاریخانه و آتشگاه ساسانی تپه‌حصار، برای نمونه، ستون‌های آجری گچ‌بری‌شدۀ هر دو بنا، محققان را بر این باور واداشته که این بنا یادگاری از معماری خالص یک کاخ ساسانی‌ست. همچنین از اهمیت بنای مسجد تاریخانه می‌توان به منارۀ قدیمی آن اشاره کرد که دکتر کریستی ویلسن آن را به عنوان نخستین منارۀ مدور ایران شناسایی کرده است.iranview.ir60