گذری بر ابنیه تاریخی نراق

شهر نراق در 15 کیلومتری مسیر دلیجان به کاشان واقع شده است و از سال 1339 به بعد با تاسیس شهرداری از نظر تقسیمات کشوری شهر محسوب شد. نراق به علت محاصره ...

گذری بر ابنیه تاریخی نراق
ز.ر سه‌شنبه 1 شهريور 1390 | 13 سال پیششهر نراق در 15 کیلومتری مسیر دلیجان به کاشان واقع شده است و از سال 1339 به بعد با تاسیس شهرداری از نظر تقسیمات کشوری شهر محسوب شد. نراق به علت محاصره از سه طرف توسط کوه‌ها دارای آب و هوای کوهستانی است و وسعت شهر حدود 70 کیلومتر است. محاصره کوههای بلند و ارتفاع زیاد از سطح دریا آب و هوای معتدل کوهستانی مطلوبی را در نراق ایجاد کرده است. چشمه‌ها و قنات‌های موجود در دامنه کوه‌های اطراف طراوت خاصی را به شهر بخشیده، بطوری‌که در فصل تابستان مسافران زیادی را از شهرهای همجوار به این سمت می‌کشاند تا از باغ‌ها و مناطق خوش آب و هوای نراق استفاده کنند. ابن‌بطوطه مراکشی در سفرنامه خود آورده است که "نراق قصبه‌ای است با هزار باب خانه که با داشتن آبی کم دارای باغات فراوانی است." وجه تسمیه نراق در خصوص اسم نراق چند نقل متفاوت وجود دارد. عده‌ای شکل‌گیری نراق به صورت امروزی را به بعد از ورود اسلام به منطقه دانسته که نام آن را گرفته شده از حروف در هم‌ریخته قرآن می‌دانند. گروهی معتقدند نام نراق از ستاره‌ای گرفته شده است و آخرین نقل که به نظر می‌رسد صحیح‌تر نیز باشد آن است که نراق از دو کلمه نر و عراق استخراج شده است. نر به معنای بلندی و عراق گرفته شده از منطقه عراق عجم (استان مرکزی فعلی) است که به مرور زمان به نراق به وزن عراق به معنای بلندترین منطقه عراق عجم معروف شده است. آنچه روشن است اینکه نراق به شکل امروزی پس از ورود اسلام به وجود آمده و پیش از آن شامل چند سکونتگاه پراکنده بوده است. عمده ساکنان این مناطق گبرها و آتش‌پرستان بوده‌اند و در حال حاضر در اطراف نراق تپه‌های باستانی از این اقوام به جای مانده است. تپه گرینان در شمال‌شرقی نراق از جمله سکونتگاه‌ها و معابد پیش از اسلام این اقوام در منطقه است. شهر نراق دارای بناهای تاریخی متعددی است که در ادامه به معرفی آنها پرداخته شده است. بازار شمس السلطنه این مجموعه به عنوان یکی از زیباترین اماکن تاریخی شهر نراق، متعلق به دوران قاجار است. بانی این مکان فردی به نام حاج محمد نراقی معروف به حاجی‌خان است. این مجموعه بهترین دلیل و گواه بر رونق کسب و تجارت در سالیان گذشته شهر نراق است. نراق از شهرهای مسیر جاده ابریشم است و به لحاظ قرار گرفتن در مسیر شهرهای بزرگی چون کاشان، اصفهان، اراک و همدان در گذشته از کانون‌های تجارت در منطقه محسوب می‌شده، ولی در سالیان اخیر موقعیت تجاری گذشته خود را از دست داده است. تاجرسراها و کاروانسراها در مجموعه بازار و کاروانسرا زیباترین آثار معماری عصر قاجار به چشم می‌خورد. درهای گره‌کاری شده مجموعه تاجرسرا که از زیباترین قسمت‌های این بخش است چشم هر بیننده‌ای را ساعت‌ها به خود مشغول کرده و به اعماق تاریخ و تمدن مردم این دیار می‌برد. مجموعه کاروانسراها از 2 طبقه تشکیل شده است . طبقه اول محل نگهداری چهارپایان و طبقه فوقانی به استراحتگاه تجار اختصاص داشته است. در جنب این مجموعه محل‌های خاصی برای نگهداری شترها وجود داشته که به اصطلاح محلی آنها را عصارخان می‌نامند. تعداد زیادی از مردم شهر نراق از راه خدمات‌رسانی به کاروانیان امرار معاش می‌کردند و نقل است که در 100 سال گذشته 15نانوایی در کار تهیه نان برای کاروان‌های تجاری فعال بوده‌اند و این خود بهترین شاهد بر رونق تجارت شهر نراق است. آب‌انبارها آب‌انبارهای شهر نراق از شاهکارهای معماری دوره قاجار این شهر به شمار می‌روند که به علت نزدیک بودن به معماری کاشان از اصالت خاصی برخوردارند. نراق در قدیم‌الایام از سه محله تشکیل می‌شده که هر کدام داری مرکزیت خاص خود بوده و در این مراکز مسجد، حسینیه، حمام و آب‌انبار مجزا داشته است. در حال حاضر آب انبار هر سه محله شهر نراق ( یائین، بالا، بازار ) پابرجا است و اکنون آب‌انبار محله بالا آبگیری و مردم از آب بسیار خنک و گوارای آن در ایام تابستان استفاده می‌کنند. آب‌انبار محله بالا: این آب انبار در مرکزیت محله بالای شهر و در مجاورت حسینیه و مسجد جامع نراق قرار دارد و توسط یکی از تجار شهر نراق به نام حاج مهدی‌نراقی احداث شده است. آب‌انبار محله پائین: این محله از قدیمی‌ترین محله‌های شهر نراق است که در آن مسجد امام‌حسن که قدیمی‌ترین بنای شهر نراق است قرار دارد. در مجاورت این مسجد فرد خیری به اسم حاج عبدالباقی نراقی نزدیک به 180 سال پیش آب انبار و حسینه‌ای را احداث و برای حفظ و نگهداری آن مقداری زمین مرغوب کشاورزی خود را نیز وقف کرد تا عایدات آن صرف نگهداری بنا شود. آب‌انبار محله بازار: این آب‌انبار در ورودی بازار احداث و از 2 آب‌انبار دیگر شهر کوچک‌تر است. اطلاعات خاصی از بانی آن در دست نیست، ولی به احتمال زیاد به هنگام ساخت مجموعه بازار و کاروانسرا مرحوم شمس‌السلطنه نراقی جهت استفاده مسافران و کاروان‌های تجاری احداث شده است. متاسفانه مخزن این مجموعه تخریب و از آن تنها سردر و ورودی به محل شیرآب باقی مانده است. خانه‌های قدیمی از جاذبه‌های دیدنی شهر نراق وجود خانه‌های قدیمی بسیار فراوان آن با قدمت بیش از چندصد سال است. به علت رونق تجارت در شهر نراق بخصوص در دوران قاجار محله‌ای جدید در شرق نراق شکل گرفت که در آن افراد متمکن خانه‌های بسیار زیبا و دیدنی احداث کردند که در حال حاضر این خانه‌ها به مجموعه‌ای از خانه‌های تاریخی شهر بدل شده و نماد معماری دوران قاجار محسوب می‌شود. این خانه‌ها اغلب از هشتی، بیرونی، اندرونی، میهمان‌پذیر، مطبخ، محل نگهداری چهارپایان، محل اسکان خدمه و بادگیر‌های خشتی جهت خنک کردن فضای داخل منزل تشکیل شده‌اند. از امتیازات منحصر به فرد این‌خانه‌ها که به اعتراف کارشناسان معماری در هیچ کجای ایران مشابه آن وجود ندارد جریان آب زیرزمینی است که تمامی این خانه‌ها را مشرب کرده و در نهایت به میادین اصلی، حمام عمومی، حوض‌خانه و بازار شهر منتهی می‌شده است. اغلب درهای این منازل گره‌کاری، همراه با شیشه‌های رنگی و مشبک است که به بنا جلوه‌ای ویژه بخشیده است. تزئینات به کار رفته در این خانه‌ها در عین سادگی بسیار زیبا و دیدنی است و شاهکارهای استفاده از کاهگل و گچ را می‌توان در این بناها مشاهده کرد که چگونه معمارهای توانمند گذشته از حداقل امکانات بهترین و ماندنی‌ترین اثرها را خلق و برای نسل‌های آینده به یادگار گذاشته‌اند. از جمله خانه‌های دیدنی شهر نراق که عمدتا به همت بازماندگان تا بحال پابرجا مانده و از ویرانی آنها جلوگیری شده است می‌توان منزل فاضلین نراقی، منزل مرحوم حاج‌تقی‌خان رئوفی، منزل مرحوم محمد‌رئوفی، منزل غلامحسین‌خان نراقی، منزل علیرضا‌خان یوسفی نراقی، منزل حاجی‌خان نراقی، منزل مرحوم آمیرزا منصور و منزل فروغی‌ها را نام برد. (از سایت خبری "میراث آریا" / chtn.irدسته‌بندیسایر جاذبه‌های تاریخیمرکزیکلید‌واژهگذریابنیهتاریخینراق15949 بازدید
سکه های ساسانینمای ایران نمای ایران سکه های ساسانیسلسله ساسانی آخرین سلسله قدرمت و جهانی ایران بود. آنها خود را نوادگان و وارثان امپراطوری هخامنشیان می دانستند
سنگ نگاره های ایران و گمانه یوفوها Ufoمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردسنگ نگاره های ایران و گمانه یوفوها Ufoطی بررسی و مطالعات یک دهه ای که بر روی سنگ نگاره های نقاط مختلف ایران و دیگر نقاط جهان داشتیم به نقوش انسان هایی بر خورد می کردیم که دستان و پاهایی باز داشتند ... .
سنگ نگاره های ایران و سکه های ایلماییمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردسنگ نگاره های ایران و سکه های ایلماییسنگ نگاره های ایران، مبانی تاریخ و هنر این سر زمین محسوب می شوند که رد پای آنها در کلیه عرصه های زیستی نیاکان قابل رصد است.
سیر هنر کهن ایران به دیگر نقاط جهانمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردسیر هنر کهن ایران به دیگر نقاط جهاندر گذشته های دور هنر یک زبان مشترک جهانی بوده است.
غار چال نخجیرنادر چقاجردینادر چقاجردیغار چال نخجیرغار چال نخجیر در 8 کیلومتری شمال شرق شهر دلیجان قرار دارد. طول کلی غار حدود 1800 متر عنوان شده است که حدود 1200 متر آن قابل بازدید میباشد.
کوبه ها زنگهای اخبار امروزیعلی ناصریعلی ناصریکوبه ها زنگهای اخبار امروزیکوبه ها درقدیم بر روی درب نصب می شود تا کسی که پشت در قرار گرفته صاحب خانه را از حضور خود مطلع کند
ننه پیر و چرخ نخ ریسی(دوک dok) در باور اهالی روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیننه پیر و چرخ نخ ریسی(دوک dok) در باور اهالی روستای خان آباددر باور اهالی روستای خان آباد،در اولین روز بعد از ششله یعنی هفتم اسفند ماه ننه پیر از پشکل پناه می آید و دوک نخ ریسی چوبی خود را آتش میزند تا به آب شدن یخها کمک کند و گرمابخش زمین باشد
پخت نان شب عید در روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیپخت نان شب عید در روستای خان آبادپخت نان شب عید از جمله فعالیت های بانوان روستای خان آباد از قدیم تا به حال است.در گذشته روستائیان تمام مایحتاج نان خود را طبخ می كردند.در واقع زنجیره تولید گندم تا پخت نان (شامل كشت،داشت و برداشت گندم به عنوان ماده اصلی پخت نان، آسیاب كردن گندم و در نهایت تولید نان) توسط مردم روستا انجام میشد.
رفتن به میهمانی های شبانه، #شب_نشینی و خوردن #شب_چرهتقی قاسمیتقی قاسمیرفتن به میهمانی های شبانه، #شب_نشینی و خوردن #شب_چرهشب نشینی از کارهای متداول اهالی خان آباد است. شب­ نشینی در اواخر #پاییز و فصل زمستان بیشتر صورت می­گیرد چرا که عموما در روستاها بعد از برداشت محصول در فصل پاییز، اوقات فراغت و بیکاری روستائیان آغاز شده و تا پایان زمستان ادامه پیدا می­کند.
نقوش انسان های فرا زمینیمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردنقوش انسان های فرا زمینینقاشی های درون غارهاو کوه های ایران، اسناد دست اولی هستند که با کشف آنها نگاه به تاریخ و هنر بشر متحول می شود.
سد روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیسد روستای خان آبادسد روستای خان آباد یکی از جاذبه های گردشگری شهرستان خمین است،آب موجود در سد از سرچشمه دیریزنو خان آباد تامین میشود .از شروع فصل پاییز تا اواسط بهار آب چشمه وارد سد می شود و کشاورزان روستای خان آباد در فصلهای کم آب از این آب برای کشاورزی استفاده میکنند .این سد به دلیل قرار گرفتن در مسیر مهاجرت پرندگان به یک پناهگاه موقت پرندگان مهاجر نیز تبدیل شده است.
تهیه شیره انگور ،روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیتهیه شیره انگور ،روستای خان آبادمراسم تهیه شیره انگور توسط بانوان روستای خان آباد روستای خان‌آباد از توابع شهرستان خمین است که بانوان با حضور در باغ‌های انگور و تاکستان‌های روستا، انگورها رسیده و مرغوب را برداشت کرده و به محلی مناسب که معمولا حیاط خانه روستایی است انتقال می‌دهند و به تمیز کردن و شستن آنها می‌پردازند.در برداشت و تمیز کردن و همچنین شستشوی انگورها، تمام اعضای خانواده از کودکانی که توانایی کمک دارند تا بزرگترها و مردان شرکت و با صمیمیت خاصی با یکدیگر همکاری می‌کنند، در بعضی از مواقع نیز همسایگان به کمک می‌آیند که در گذشته
بانوان ارزشمند و سرمایه های انسانی در عرصه هنر و فرهنگ این مرزو بومتقی قاسمیتقی قاسمیبانوان ارزشمند و سرمایه های انسانی در عرصه هنر و فرهنگ این مرزو بومخاله آرا در حقیقت یكی از چهره های ماندگار خان آباد است،خاله آرا بدون کوچک ترین چشم داشتی به کمک بانوان روستا میرفت و در کلیه کارهای روزمره یاری گر خانواده های روستایی بود.
شروع فصل تولید قره قوروت در روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیشروع فصل تولید قره قوروت در روستای خان آبادهرساله در اوایل تیرماه و هم زمان با گرم شدن هوا، بانوان روستای خان آباد اقدام به تهیه قره قوروت آفتابی می کنند