آرامگاه دانشمند بزرگ (حمدالله مستوفى)

آرامگاه دانشمند بزرگ (حمدالله مستوفى)
استان قزوین استان قزوین از استان‌های شمال‌باختری ایران است. منطقه قزوین در سال ۱۳۷۵ از استان تهران جدا شد و به همراه تاکستان از استان زنجان تشکیل استان تازه‌ای به نام استان قزوین را داد. مساحت این استان حدود ۱۵۸٬۲۰۰ کیلومتر مربع می‌باشد كه با استان‌های مازندران، گیلان، همدان، زنجان، مرکزی و تهران همسایه است. استان قزوین هم‌اکنون دارای ۵ شهرستان، ۱۹ بخش، ۴۶ دهستان و ۲۴ شهر با مجموع جمعیت ۱۱۴۳۲۰۰ نفر (معادل ۲۹۴۵۳۹ خانوار) بر اساس آمار سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ می‌باشد. این استان در دامنه جنوبی رشته کوه‌های البرز واقع شده که به دلیل داشتن ارتفاعات متعدد و بارندگی‌های متوسط از نقاط معتدل کشور به شمار می‌آید. هم‌چنین این استان از استان‌های لرزه‌خیز ایران به شمار می‌رود. پیشینه تاریخی قزوین قزوین را در نوشته‌های قدیم اروپا شهر باستانی «ارساس» یا «ارسا سیا»، در تواریخ یونان همان شهر قدیمی «راژیا» و در زمان اشکانیان به نام موسس آن «اردپا» خوانده‌اند. ساسانیان نیز آن‌ را «کشوین» نامیده‌اند (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد.) برخی هم آن‌ را «قسوین» یا شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد و بعضی از مورخین هم معرب «کاسپین» گفته‌اند، به دلیل آن‌ که قوم کاپست از مجاورت دریای مازندران به طرف این دشت مهاجرت کرده و با اقوام بومی اختلاط نموده‌اند و گروهی هم به مرکز ایران رفته‌اند و به همین جهت است كه دریای« خزر» به «دریای قزوین» اشتهار دارد. در منطقه قزوین صدها تپه باستانی شناسایی شده و تنها حفاری (تپه سگزآباد) نشانگر تمدن 9000 ساله یکجانشینی در این دشت حاصل‌خیز است. بنا بر روایات تاریخی سنگ بنای شهر تاریخی قزوین به شاپور اول "دومین شاهنشاه ساسانی" بر می‌گردد. شاپور این شهر را برای جلوگیری از حمله دیالمه بنا نمود و در آن دژ و استحکامات به وجود آورد و سپاهیان خود را در آن‌ها استقرار داد. به مرور زمان، پایگاه نظامی شاپور توسعه پیدا کرد و هسته اصلی شهر قزوین به وجود آمد. موقعیت این شهر همواره به عنوان گذرگاه مهم طبرستان و دریای خزر اهمیت فراوان داشته و دارد. جاذبه‌های گردشگردی استان قزوین قزوین به عنوان یكى از قطب‌هاى مهم گردشگرى محسوب مى‌شود و داراى آثار و بناهاى تاریخى ماندگارى است كه در كنار جاذبه‌هاى طبیعى و گردشگرى كم‌نظیر این شهر مى‌درخشد. قلعه‌ها، بازارها، كاروانسراها، آب انبارها، مساجد و آرامگاه‌ها از جمله این آثار است كه هر بیننده‌اى را در نگاه نخست به خود جلب مى‌كند كه به راحتى نمى‌توان از آن‌ها گذشت. یكى از آثار كم شناخته قزوین، آرامگاه حمدالله مستوفى (مورخ شهیر عصر ایلخانی) است كه كم‌تر به آن پرداخته شده است. دانشمند بزرگ (حمدالله مستوفى) حمدالله مستوفی جغرافی‌دان، نویسنده و تاریخ‌ نگار معروف كه از خاندان مستوفیان بود، در سال 680 ه.ق. در این شهر به دنیا آمد و تا حدود 750 ه.ق. زیست. او در ابتدا از طرف خواجه رشید‌الدین فضل‌الله به سمت مستوفی زنجان، ‌ابهر و طارم منصوب گشت. پس از قتل خواجه، به دستگاه وزارت غیاث‌الدین محمد راه یافت و مدت‌ها در سلك ملازمان خاندان وی به سر برد و در سال 720 ه.ق. منظومه ظفرنامه را سرود. آرامگاه حمدالله مستوفى این آرامگاه در شرق شهر قزوین، در محله پنبه ‌ریسه و مشرق میدانگاه، در میان امام‌زاده علی و امام‌زاده آمنه خاتون قرار گرفته است و به «گنبد دراز» نیز معروف است. محوطه كنونی آرامگاه، ‌بیش از 380 متر مربع است كه اندكی بیش از سی متر آن زیربنای برج است و بقیه جز حیاط آرامگاه است. حصار آرامگاه در سال 1310 ه.ش. به همت مردم علاقه‌مند و به جهت جلوگیری از خرابی بنا، كشیده شده است. مشخصات آرامگاه مقابل در این بنا، راه‌ پله‌اى وجود دارد كه به سردابى منتهى مى‌شود و قبر درون سرداب قرار گرفته است. نقشه بنا در خارج، در قسمت پائین به صورت مربع و در قسمت بالا هشت ضلعى و سپس به استوانه تبدیل مى‌شود و گنبد روى آن قرار دارد. در بنا در جانب باختری قرار دارد و از چوب ساخته شده و خود بنا آجرى است كه فاصله آجرها نیز بندكشى شده است. در قسمت‌هاى بالاتر و جایى كه بنا به استوانه تبدیل شده، كتیبه‌اى از كاشى لاجوردى قرار دارد كه با خط نستعلیق شرح زندگى حمدالله ‌مستوفى به اختصار بیان شده است «حمدالله مستوفى مولف ظفرنامه، تاریخ گزیده، نزهت القلوب، دانشمند معروف سده هشتم هجرى قمرى است». بالاى كتیبه و دور تا دور زیر گنبد آراسته به نقش و نگار شده و روى آن، گنبد فیروزه‌اى مخروطى شكلى قرار گرفته كه پیش از این آجرى بوده است و همین امر موجب شده تا این بنا از دیگر آثار تاریخى شهر ممتاز شود. داخل بنا نیز آثار تاریخى زیبایى وجود دارد و به شكل اتاق چهارگوشى ساخته شده كه كف آن با كف حیاط برابر است و سطح آن صاف و با سنگ هاى معمولى سنگ‌فرش شده است. در جانب خاوری این اتاق و بالاى ازاره (آن قسمت از دیوار اتاق یا ایوان كه از كف طاقچه تا روی زمین باشد) فضاى طاقچه مانندى وجود دارد كه درى دو لنگه در آن‌جا قرار داشته است. سقف اتاق به شكل گنبد است و در قسمت زیر پایه‌هاى گنبد، دور تا دور كتیبه‌اى است كه در آن سوره‌اى از قرآن كریم به خط نسخ گچ‌برى شده و در سال‌هاى بعد با مرمت بنا، این كتیبه رنگ آمیزى نیز شده است. گردآورنده: بابك گنجی‌زاده طاری منابع: (عكس): سایت جامع گردشگری ایران anobanini.ir anobanini.ir/travel/fa/ghazvin/1385/12/post_9.php#more myqazvin.com qazvin.net iran-newspaper.com rcccr.org anobanini.comبابک | چهارشنبه 23 آبان 1386
نمای ایران آقای بابك گنجی زاده عزیز از مطلب بسیار خوبتون متشكرمچهارشنبه 23 آبان 1386 | 14 سال پیش
دسته بندیآرامگاه ها
واژه کلیدیآرامگاهدانشمندبزرگحمداللهمستوفى
بابک گنجی‌زاده طاریبابک گنجی‌زاده طاریهموند از چهارشنبه 20 تير 1386متولد: تهران (خرداد 1363) چندین سال فعالیت آزاد در كوه‌پیمایی و طبیعت‌گردی شروع فعالیت تخصصی كوه‌نوردی: از باشگاه دماوند علایق: به جز موارد فوق، به كویرنوردی و ماجراجویی در طبیعت وحشی علاقه فراوانی دارم. ***Give Peace a Chance*** به صلح هم فرصتی دهیم!
آخرین پست‌ها