ورود
جستجو
سرچشمه
وبلاگ
جشنوارهها
وبنامهها
نقشه ایران
تماس
جستجو
ایران
جاذبهها
جاذبههای طبیعی
کوهها و قلهها
غارخربس
غارهای خربس روستاى بزرگ خوربیز یا خربس (خربز) (XARBEZ) اکنون کاملاً ویران شده و جز کلاته گورستان و برکهاى از آن باقى نمانده است. این روستا حداقل تا ...
×
هادی کرایی
چهارشنبه 25 فروردين 1389 | 15 سال پیش
غارهای خربس روستاى بزرگ خوربیز یا خربس (خربز) (XARBEZ) اکنون کاملاً ویران شده و جز کلاته گورستان و برکهاى از آن باقى نمانده است. این روستا حداقل تا زمان ساسانیان (1400 سال قبل) مکانى آباد و محل تردد سیاحان و کشتىبانان بوده است. نام خربس خود واژهاى است که در زبان پهلوى از آن مىتوان نشان یافت. در فاصله 10 کیلومترى غرب شهر قشم، خربز در میانکاسهاى وسیع قرار گرفته که اطراف آن را دایرهوار تپههاى کوتاه و بلند مرجانى پوشانیدهاند. این ارتفاعات همگى مشرف به شهرند و شهر تا دریا فاصله کوتاهى دارد. در سمت راست، برکه ـ یا آبدان ـ بزرگى است که طاق گهوارهاى آن نشاندهنده قدمت این بنا حداقل تا دوره ساسانى است. در میاندشت خربس، وقتى رو به شمال بایستیم، آثار ساختمانى قلعه مخروبهاى از سنگ را مىبینیم که احتمال مىرود در دوران بعد (از صفویه به بعد) آن سنگچینها را چندبار بازچین کرده و دوباره فروریخته باشد. در جلو همین قلعه، در فاصلهاى نه چندان دور از غارهاى خربس، گورستانى وسیع و قدیمى وجود دارد که هم گورهاى پیش از اسلام و هم بعد از اسلام در آن دیده مىشود. درست مشرف بر این گورستان، در دیواره صخرهها و در سینه کوه در ارتفاع 20 تا 30 متر چند دهانه به صورت غار مانند به چشم مىخورد که به غارهاى خربس شهرت دارند و درباره آنها سخنان بسیار گفتهاند. این غارها که از پدیدههاى کهن زمینشناختى به شمار مىروند، همراه با دیگر پدیدهها و کوهها و خود جزیره قشم دنباله چینخوردگىهاى رشته کوههاى زاگرس هستند که در هزارههاى گذشته از زیر آب سربرآوردهاند. روشن است که این غارها در دورههاى تمدنى بعد دچار دگرگونى و تغییرات دیگرى شدهاند. غارهاى خربس که از بیرون ساختار ساده و طبیعى و زمینشناختى خود را همچنان حفظ کردهاند از درون با مجموعه دهلیزها، تالارها و اتاقهاى متعدد به ابعاد 5/5 ×4 متر و چشمهها و روزنهاى گوناگونى که رو به شمال و جنوب دارند مؤید حضور مردمانى از دورانهاى کهن در این جزیره هستند. پیداست که دست آدمیان به مرور زمان و به منظور کاربردهاى گوناگون، شکل و سیماى این غارها و دیوارههاى آنها را دگرگون ساخته و مناسب نیازهاى خود درآورده است. ساختار رازآمیز و تودرتوى غارهاى خربس و قرار گرفتن آن بر بلندى کوه این عقیده را دامن زده که اینجا در روزگار مادها نیایشگاه مهر و محلى براى ستودن الهه میترا بوده است. غارهاى خربس را به لحاظ شکل و ساختار با دخمههاى آذربایجان، کردستان، لرستان، بوشهر، اهواز و شوشتر مقایسه مىکنند. غارهاى خربس به ویژه از نظر فضاهاى درونى شکل و طرح اولیه خود را حفظ کرده و به همان صورت کهن خود باقىمانده است. اما در جانب راست این غارها و در امتداد دیواره بلند و گسترده زیارتگاه شاه شهید، دهلیزها و دالانهایى نو به دست سنگتراشان هنرمند روزگار کنونى در دل کوه تراشیده شده تا به عنوان الگویى تازه، به شناسایى غارهاى اصلى یارى رساند. در درون این غارهاى جدید و دهلیزها نقشهایى با الهام از طرحهاى باستانى کنده شده که همگى از جلوه و نمودى باستانى و حالتى رمزگونه و نمادین برخوردارند. غارهاى خربس را بعضى معبد مهرى مىپندارند، بعضى آن را استودان (جاى نگهدارى استخوانهاى مردگان پس از مرگ، در آیین زرتشت) مىدانند و حدسى که قریب به یقین مىتواند باشد این است که این حفرههاى دست کنده در دل صخرهها اگر استودان (استخواندان) دورههاى پیش از اسلام نباشد، بهطور مسلم پناهگاههایى است براى مردم بىدفاع که روزگارى در دشت هموار خربز زندگى مىکردهاند و دزدان دریایى با ایلغار و یورش امان آنها را بریده بودند. ناچار، آنان این حفرههاى درهم را که از درون با یکدیگر مرتبط هستند در دل این دیواره به صورت غارهاى دستکند به وجود آوردهاند تا به هنگام احساس خطر بتوانند کودکان، زنان و پیرمردها را به درون غارها منزل دهند، نان و آب و غذا نیز لاشه سنگهایى براى دفاع و پرت کردن از ارتقاع در اختیارشان مىگذاشته و خود به مقابله با دشمن غارتگر مىپرداختهاند. این غارهاى دستکنده، مجموعهاى از حفرههایى است که با راهروهاى باریک به همدیگر راه دارند و در تالار مرکزى، که جاى اجتماع بوده و دو تاقچه کوچک جاچراغى نیز ساخته شده است. در پاى دهانه این غارها برکهاى براى نگهدارى آب باران وجود دارد که اکثر ایام سال (جز مواقع بىبارانى) آب دارد. در روزگار کنونى بر فراز این غار، همیشه یک جفت عقاب ماهیگیر (که از انواع نادر و مرغوب عقابهاى جهانند و در جزیره قشم خوشبختانه فراوانند) به چشم مىخورند که در ارتفاعات صخرهاى لانه دارند و تخم مىگذارند. نکته قابل توجه و تأمل در مورد غارهاى خربز وجود خفاشهاى دم موشى است که بیشتر در زاویههاى تاریک و بخش انبار ذخایر غار (حفرههاى زیرین) زندگى مىکنند و مدام نیز مشغول زاد و ولد هستند. کارشناسان محیط زیست به علت کاربرى سموم دفع آفات نباتى و عوارض دیگر، نسل این حیوان در جهان را در حال انقراض مىدانند و این جاى امیدوارى است که فعلاً خفاشهاى دم موشى در غارهاى خربس در امنیت کامل به سر مىبرند. روستای خربس (خربــز) روستایی قدیمی بر سر راه قشم به رمچاه و سوزا واقع شدهاست که هم اکنون خالی از سکنه است.
دستهبندی
کوهها و قلهها
کلیدواژه
غارخربس
87K بازدید
بابک ارجمندی
قله قدمگاه
قدمگاه قله در غرب البرز شرقی قرار گرفته و با ارتفاع حدود ۳۶0۰ متر دومین قله مرتفع شهرستان مهدیشهر در استان سمنان است
بابک ارجمندی
کوه اُرِم - قله ارم
کوه ارم با ۳۳۲۵ متر ارتفاع در جنوب چاشم
بابک ارجمندی
خط الراس نرو - اوپرت
اوپرت مرز بیابان و آبان در فاصله مستقیم ۳۵ کیلومتری از شمال سنگسر (مهدی شهر)
مصطفی ربیعی بهشتی
کوه نمک جزیره هرمز
هرمز جزیره رنگها و عجایب است. کوههای رنگی، صخرههای عجیب که در اثر فرسایش شکل گرفتهاند، غارهای نمکی و سواحل رنگارنگ همه و همه باعث میشوند، وقتی پا روی این جزیره میگذارید، حس کنید وارد سیاره دیگری شدهاید. دنیایی از شگفتیها که در آن همه چیز برایتان خاص و تازه است.
سپیده اصلان
سنگ آرزو
کوه گاوازنگ زنجان، مجموعه ائل داغی، قله سنبله.
عبدل شعبانی
فسیل زیبا
یک فسیل بسیار زیبا که بر روی تخته سنگی بزرگ در دامنه دره ای مشرف به فین هرمزگان فروردین 98
عبدل شعبانی
غار گهره
این غار در غرب محله چلو روستای گهره واقع است بعد از سد گهره
محمد ناصری فرد
شباهت سنگ نگاره های پیش از تاریخ ایران با نقاشی های کهن غار لاسکو در فرانسه
از منظر سنگ نگاره های کهن، می توان نگاه ساده و پیچیده نگارگران اعصار کهن را رصد کرد.
مهرداد زینلیان
طبیعت بکر زاگرس مرکزی
روستای پِِز علیا، بخش زلقی، شهرستان الیگودرز، استان لرستان
محمد ناصری فرد
بزکوهی نماد ایران باستان، با شباهت و پیام های یکنواخت ملی
هنرهای کهن اغلب در قالب تصویر خط سخن گفته اند.
محمد ناصری فرد
رد پای سفال انیمیشن شهر سوخته در میان سنگ نگاره های کهن ایران
سیر هنر سنگ تا سفال
محمد ناصری فرد
شباهت های جهانی بزکوهی Ibex
بزکوهی نماد ایران باستان بوده است
محمد ناصری فرد
فنجان نماها Cupmarks
فنجان ها عمری به سان عمر بشر روی کره زمین دارند
عبدل شعبانی
جاذبه های غار علیصدر
این اثر طبیعی بسیار زیبا و شگفت انگیز شما را شگفت زده میکند
نادر چقاجردی
شیرین خفته (بانوی خفته)
هنگام حرکت به سمت کرمانشاه در مسیر صحنه به بیستون و از فاصله ۱۰ کیلومتری بیستون، کوه بیستون و صخره های پشت آن تصویر جالبی را در ذهن انسان تداعی میکنند. دست طبیعت صخره ها را به شکل یک زن که به به پشت بر روی زمین خوابیده درآورده است.
مهرداد زینلیان
پارک کوهستانی صفه
بام زیبای شهر اصفهان در جنوبی ترین نقطه شهر
نقد و نظر یا دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید. ابتدا وارد شوید!
© ۱۳۷۹-۱۴۰۳ نمای ایران
راهنمای سفر و گردشگری ایران
نقشه ایران
درباره نمای ایران
راهنمای نمای ایران
همکاری با نمای ایران
دریاچه کویر
جاذبههای گردشگری
جاذبههای طبیعی ایران
جاذبههای تاریخی ایران
جاذبههای فرهنگی ایران
کوهها و قلههای ایران
دژها و قلعههای ایران
وبلاگ
محتوای آموزشی
جشنوارههای نمای ایران
بومگردیها
فال و تماشا
پیکمی
دوستان
ویراویر™ راهکار هوشمند
اُیو™ راهکار هوشمندسازی
ووددن؛ دستسازههای چوبی
وبسایت میزبانی شده ابری
بابک ارجمندی