آب انبار های ندوشن

آب انبار های ندوشن
آب انبارشاه : این آب انباردرمحله پایین یا توده در کنار مسجد جامع ندوشن واقع شده است که قدمت آن را به عصرصفوی نسبت می دهند . راه پله وورودی آب انبار درجبهه جنوبی است وبه پا شیر منتهی است . مخزن آب انبار طرحی مدوردارد وسقف آن بصورت نیم کره است وسه بادگیر چهاروجهی دو طرفه به آن متصل است . درفاصله بین ورودی راه پله وهمچنین درجبهه های اطراف بنا چسبیده به آن منازل مسکونی ساخته شده است وجزورودی راه پله که محدود به کوچه است اجزاء دیگر بنا از دید محفوظ می باشد . بطوری که به منظور مشاهده بادگیرها وسقف مخزن باید ازراه پله خانه ایجاد شده روی راه پله آب انبار اقدام نمود . مصالح بکاررفته دربنا خشت وگل ، آجرو ملاط ساروج 16می باشد . آب انبار امامزاده: نوع مصالح وخصوصیات معماری بنا نشان از قدمت بیش از سیصد سال آن دارد واقع شدن بنا در كنار امامزاده‌ای متعلق به دوران صفوی نیز به تعیین قدمت بنا در عهد صفوی قطعیت بیشتری می‌دهد. در خصوص وجه تسمیه بنا نیز قابل ذكر است به دلیل واقع شدن بنا در كنار امامزاده‌ به این نام خوانده شده است. بنای آب انبار امامزاده به مساحت 102 متر مربع در جوار امامزاده و یكی از دروازه‌های ورودی قدیم ندوشن واقع شده است. مصالح به كار رفته در بنا سنگ، ساروج، آجر و خشت است. مخزن با پلان دایره‌ای شكل به عمق تقریبی 5 متر ایجاد شده و نمای بیرونی مخزن تماماً از سنگ می‌باشد. سه هواكش خشتی یكطرفه در اطراف مخزن موجود بوده كه یكی از آنها برای تعریض كوچه مجاور تماماً تخریب شده است. درگاه ورودی با آجر و خشت ساخته شده و پوشش سقف آن كاهگل است. منبع تامین آب آن نیز قنات بوده است. آب انبار خرمن زار : قدمت بنا كه به دوران قاجار باز می‌گردد، موقعیت آن كه در میانه كشتزارهای ندوشن واقع است و كاركرد آب انبار و فضای جانبی آن در كشاورزی سنتی را می‌توان از ویژگی‌های قابل توجه آب انبار خرمن زار بر شمرد. مصالح به كار رفته در آب انبار خرمن زار خشت و گل، آجر، سنگ و دیمه 17است. آب انبار دارای یك بادگیر دو طرفه با پلان مستطیل شكل است كه در جبهه غربی واقع است. و نقش آن در آب انبار تهویه فضای خزینه و خنك سازی آب موجود در آن است. دهانه‌های بادگیر آب انبار رو به غرب و شرق است و هر دهانه‌ دارای دو قفسه می‌باشد. نحوه دسترسی به پاشیر از طریق 6 پله صورت می‌گیرد كه مسیر آن به صورت L شكل است. اتاقی در جبهه شمالی آب انبار ساخته شده، مكانی است برای استراحت كشاورزان ، به این فضا در مناطق میبد و صدوق «گمبه» می‌گویند.18پلان مخزن آب انبار مستطیل شكل می‌باشد. آب انبار بوستان: مصالح به كار رفته در آب انبار بوستان خشت وگل، آجر، سنگ و دیمه( اندودی متشكل از خاكستر و آهك برای آب بندی) است. یك بادگیر دو طرفه بین خزینه آب انبار و اتاق جنبی آن ساخته شده كه تهویه و خنك سازی هر دو فضا را برعهده دارد، پلان بادگیر آب انبار بوستان مستطیل شكل است و دهانه آن سوی مغرب و مشرق است و هر دهانه دارای دو قفسه می باشد. پلان مخزن آب انبار هم مستطیل شكل می‌باشد و سقف آن گردچین است. راه پله‌های آب انبار برای دسترسی به پاشیر تخریب شده است كه احتیاج به بازسازی دارد. آب انبار میدادان: مصالح به كار رفته در آب انبار بوستان خشت وگل، آجر، سنگ و دیمه است. یك بادگیر دو طرفه بین خزینه 19آب انبار و اتاق جنبی آن ساخته شده كه تهویه و خنك سازی هر دو فضا را برعهده دارد، پلان بادگیر آب انبار بوستان مستطیل شكل است و دهانه آن سوی مغرب و مشرق است و هر دهانه دارای دو قفسه می باشد. آب انبار سكینه: بنای آب انبار سكینه دارای مخزنی مدور با سقفی گنبدی شكل است . آب انبار دو بادگیر چهار طرفه با مقطع مستطیل شكل دارد . ورودی راه پله اخیراً مسدود شده ولی از شواهد و گفته ها چنین بر می آید كه راه پله آن سرپوشیده است . مصالح به كار رفته در بنا خشت و گل است و از آجر در نمای بدنه بادگیرها ورویه سقف مخزن استفاده شده است . آب انبار سكینه به واسطه قرار گیری در حریم خانه حاجی صادق و مسجد قلعه گزینه مناسبی برای ایجاد مركزی فرهنگی در بافت تاریخی ندوشن است . آب انبار مریضان: آب انبار مورد نظر در تداول عامه به نام « انبار مریضو» ( ANBAR – E – MAHRIZOO) گفته می شود ، اما بنا به گفته سالمندان ندوشن نام صحیح آن آب انبار محمد رضا می باشد . محمدرضا نام بانی و واقف آب انبار و باغ جنب آن است . دسترسی به پاشیر آب انبار از ده راه پله مسقف امكان پذیر است . در سر در ورودی راه پله سنگ كتیبه مربع شكلی نصب بوده كه اكنون بر جای خود نیست . مخزن آب انبار مستطیل شكل است و دو بادگیر یك طرفه دارد . مصالح به كار رفته در بنا خشت و گل و آجر است.آب انبار مریضان ( یا محمدرضا ) دارای كتیبه ای نیز بوده است كه در حال حاضر بر جای خود نصب نیست . گفتنی است محله ای كه آب انبار مذكور در آن واقع شده ، بر اساس نوشته زیلوی مسجد سودك كه در نزدیكی آن واقع است در قرن سیزدهم به محله ملایان معروف بوده است . nodoushan.blogfa.com00
زینلی ندوشن | جمعه 24 آذر 1391
نمای ایران | جمعه 24 آذر 139100
از مطلب خوبتان سپاس
لطفا جهت ارائه نظر وارد شوید
دسته بندیحمام و آب انبارهایزد
واژه کلیدیانبارهایندوشن
زینلی ندوشن عضویت از چهارشنبه 17 آبان 1391ندوشن
آخرین پست ها