موسیقی محلی مازندرانی

موسیقی مازندران در یك نگاه موسیقی محلی ایران در مازندران با توجه به پیشنیه‌ی تاریخی قوم ساكن در منطقه، وسعت جغرافیایی و طبیعت زیبا و متنوع، از گس...

ز.ر دوشنبه 21 شهريور 1390 | 15 سال پیشموسیقی مازندران در یك نگاه موسیقی محلی ایران در مازندران با توجه به پیشنیه‌ی تاریخی قوم ساكن در منطقه، وسعت جغرافیایی و طبیعت زیبا و متنوع، از گستره و واریته‌های مختلفی برخوردار است. موسیقی محلی ایران در مازندران نیز با توجه به این قاعده كلی مانند موسیقی محلی دیگر مناطق كشور به عنوان زیرشاخه‌ای از موسیقی ایرانی با یك رابطه‌تاثیرو تاثر برگرفته از فرهنگ، آداب و رسوم و باورهای ایرانی بوده و در عین حال دارای ظرایف و ویژگی‌های منطقه‌ای است. دراشعار و ملودی‌های مازندران خصیصه‌های اقلیمی و طبیعی منطقه به وضوح دیده می‌شود و عناصر زنده و ملموس طبیعت ناهمواری ها، كوه‌جنگل، دریا، كار دامداری و كشاورزی در هنرهای مختلف منطقه نمود دارد. مازندران به دلیل گستردگی طول جغرافیایی وحضور اقوام و فرهنگ‌هایی متفاوت همچنین هم‌جواری با برخی اقوام و طوایف داخلی و خارجی،از فرهنگ‌های مختلفی تاثیر پذیرفته‌وبه همین خاطر موسیقی ایرانی این منطقه، چه به لحاظ ساختاری وچه از نظر ویژگی‌های قومی پر تعداد و گوناگون است. موسیقی محلی ایران در مازندران همچون سایر موسیقی-‌های ایرانی به دو بخش آوازی وسازی تقسیم می شود و هریك نیز دارای زیر شاخه‌های مختلف است كه در این مطلب بخشی از آن بصورت گذرا مورد بررسی قرار گرفته است. موسیقی آوازی مازندران را می‌توان به تغزلی، حماسی و آیینی تقسیم بندی كرد و هر یك از این بخش‌ها با توجه به شرایط تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی درهر دوره ویژگی خاصی دارد. موسیقی آوازی - تغزلی كتولی"، "كله‌حال"، "طوری" یا "امیری"، "نجما" و "صنم" از جمله آوازهای تغزلی این منطقه است كه هریك وصف حال عاشق و معشوق و دلدادگی است كه در بخش‌هایی از آن مسایل اجتماعی، فرهنگی، عرفانی و عشق به‌ائمه و اطهار دیده می‌شود. البته در بخشی از این موسیقی آوازی عشق به طبیعت، دام و زمین نیز وجود دارد و شیفتگی روستاییان به عناصر تعیین‌كننده زندگی كشاورزی و دامداری در گفت وگو(تك گویی) آنان با این عناصر تصویر می‌شود. كتولی یكی از آوازهای موسیقی‌سازی و آوازی محسوب می‌شود كه در میان مردم این سامان سینه به سینه تداوم یافته است. این آواز به كردبیات دشتی و حجاز ابوعطا شباهت دارد و بیشتر در حین راه رفتن یا كاركردن معمول است و به همین خاطر از واژه‌های "جان"، "جانا"،"هی"،"ای" و غیره كه گویای نفس تازه كردن است، استفاده می‌شود. برخی آن را به كتول (علی آبادكتول) نسبت داده و عده‌ای معتقدند این آواز هنگام چراندن گاو كتول خوانده می‌شود). كتول نام گاو اهلی و شیرده‌ای است كه دربین روستاییان از اهمیت فراوانی برخوردار است. ) آواز كتولی در شرق، غرب و مركز مازندران از نظر فواصل مقامی یكی بوده و با واریاسیون‌های مشابه اجرا می‌شود. كله نوعی اجاق دستی ساخته شده از سنگ وگل است و برخی معتقدند این آواز مخصوص بانوانی است كه درحال پختن غذا با این اجاق هستند. از سوی دیگر كل در زمان مازندرانی به معنی كوتاه است، از همین‌رو عده‌ای براین باورند كه این آواز چون در آخر كتولی كوتاه اجرا می‌شود به این نام معروف است. این آواز با لله‌وا (نی محلی) یا سرنا نواخته می‌شود كه هركدام امكانات ساختمان واریاسیون مخصوص خود دارد. "امیری " در زمان‌های قدیم طوری یا طبری نیز خوانده می‌شد ولی به دلیل این كه از اشعار امیر پازواری استفاده می‌شود به این نام مرسوم شده است. این آواز از عشاق دشتی آغاز و در دستگاه شور فرود می‌كند. "صنم " از دیگر آوازهای مازندرانی است كه به "حقانی" بسیار شباهت دارد، تنها دراین آواز خواننده با واژه صنم و در حقانی با كلمه "الله" آغاز می‌كند. این آواز بیانگر تفكرات و باورهای و برداشت‌های جدیدتر اجتماعی است كه مضامین گسترده شده اجتماعی را نسبت به زندگی اولیه و بدوی نشان می‌دهد به همین دلیل ممكن است بی‌تاثیر از ملودی مناطق دیگر ایران نباشد. تصنیف‌ها بخش دیگر از موسیقی آوازی مازندران را تشكیل می‌دهند كه در نقاط مختلف استان با نام‌های گوناگون از قبیل "ریز مقوم"(‪ ،(riz meghoomكیجا جان و كیجا جانك موسوم است "طالبا" از تصنیف‌های مازندرانی است و این ملودی با اشعار "سیتی گلین نساء"(خواهر طالب) اجرا می‌شود. طالب داستان زندگی شخصی است كه مورد بی‌مهری نامادری قرار گرفته و در نهایت توسط دارویی كه در غذایش ریخته بود بیهوش و به هندیها فروخته می‌شود و بالاخره درغربت می‌میرد. موسیقی آوازی - آیینی موسیقی آیینی آوازی شامل "نوروزخوانی"،"نواجش یانوازش (موری)" و "چاووش خونی" است. نوروزخوانی معمولا از نیمه دوم اسفندماه آغاز شده و بندرت تا دهه نوروز ادامه دارد. نوروز خوان كه درمازندران به نوروز خون معروف است همراه با یك یا دونفر به درخانه‌ها رفته و با اطلاعاتی كه قبلا از اوضاع و احوال صاحب خانه كسب كرده به حمد وستایش خداوند و ائمه واطهار و وصف خانه واعضای خانواده می پردازد و ضمن آن تقاضای انعام و عیدی می‌كند.اگر صاحب خانه انعام دادضمن ابیاتی اورا دعا ودرغیراین صورت با اشعار گله‌آمیز به درخانه دیگری می رود. چاووش خوانی(چاووش خونی) از موسیقی ملی ومناطق دیگر گرفته شده است و از نظر مضمون برداشتی از آیین مذهبی ایران پس از اسلام است. این آواز به هنگام مسافرت زوار به اماكن مقدسه یا به هنگام مراجعت آنان خوانده می‌شود. برخی معتقدند كه آواز نوازش یا نواجش درارتباط با دوری فرزندان و بستگان درجه یك خوانده می‌شود و گاهی هم مادران جهت نوازش فرزند كوچك خود آن را می‌خوانند. موسیقی آوازی- حماسی این نوع از موسیقی نیز شامل موسیقی مناطق مركزی، غرب و شرق مازندران، است و موسیقی حماسی كتول و موسیقی حماسی تعزیه را دربر می‌گیرد. موسیقی حماسی این منطقه نیز از نظر تاریخی و با توجه به قرن‌ها درگیری و منازعه با طوایف داخلی مبارزه با اقوام و طوایف صحرای آسیای میانه ونیز آمیزش این موسیقی با موسیقی اقوام هم‌جوار و یا ساكن در منطقه شكل‌های متفاوت و متعددی دارد. اصیل‌ترین و قدیمی‌ترین موسیقی حماسی این منطقه مربوط به مردمان تبری زبان ساكن در كوهستان‌هاو كوهپایه‌ها بوده و در دو بخش‌سازی و آوازی چه از نظر ساختار نغمه و چه از حیث محتوا و مضمون، دارای ارزش‌های غنی و دست نخورده است. بكر بودن كوهستان‌های مركزی و دور بودن منطقه و نداشتن هم‌آوازی با سایر اقوام موجب ادامه حیات و تثبیت تعداد قابل توجهی از نغمه‌های حماسی مربوط به ساز سرنا شده‌است از این رو هنوز می‌توان شاهد قطعاتی بود كه با الهام از رزم‌ها،حماسه‌ها،حركات موزون نمایشی،پهلوانی‌ها و كشتی‌ها و ورزش‌های محلی همجون یك چوبه،دوچوبه، سه‌چوبه،چارچوبه، كشتی مقوم، تركمونی،گبرگر، روونی، شروشور و اسب تاجنی هر یك حماسه‌ها و داستانهای مربوط به خود را دارند و بازگوكننده گوشه‌ای از تاریخ اجتماعی مردم منطقه هستند. برخی از آیین‌ها و مراسم نمایشی مربوط به این قطعات هنوز با سرنا و "دوسركوتن " اجرا می‌شوند،به عنوان نمونه درمبارزه پهلوانی كشتی "لوچو"،از آغاز تا پایان مبارزه قطعاتی توسط سرنا ونقاره اجرا می‌شود كه مفاهیم شروع مسابقه، پیروزی، شكست و پایان آن است. "سوت‌ها" عموما الهام گرفته از زندگی و مبارزه‌ای یاغیانی است كه به خاطر ستم مضاعف دوران فئودالیسم،با زمین داران وملاكان بزرگ و همچنین نیروهای حكومت مركزی به مقابله برخاستند. سوت معمولا پس ازمرگ این افراد و در رثای قهرمانی‌ها،سلحشوری‌ها و مبارزات شان سروده و خوانده می‌شدند. گرچه شماری از افرادی كه اشعار رزمی و حماسی برای آنان سروده شد، از لحاظ شخصیت اجتماعی، چهره‌های نامطلوب و مخدوشی بودند و در مواقعی نیز به آزار مردم می‌پرداختند، ولی براساس سنت‌ها و ذهنیت قهرمان پرورانه بومیان منطقه،همین افراد رفته رفته در ادبیات وفرهنگ عامه به قهرمان تبدیل شدند و منظومه‌هایی در رثای آنان ساخته شد كه از میان می‌توان به "حسین‌خان"، "هژبرسلطون"، "حجت غلامی"، "رشیدخان"، "آق ننه" و "عشق‌علی یاغی"اشاره كرد. منظومه‌هایی همچون "مم‌زمون"( محمد زمان) اگرچه دارای منشاء تراژیك و لیریك است ولی به دلیل قهرمانی‌های مم‌زمون و مبارزات مداوم او با والیان منطقه ودر نهایت نیروهای حكومت مركزی،از نظر نغمه وشعر یكی از غنی‌ترین و بكرترین منظومه‌های حماسی مازندران است. مم‌زون عیاری صاحب نام و مورد علاقه اهالی‌شرق مازندران بود كه‌در مبارزه‌ای نا برابر جان باخت و سوت به جا مانده‌از او مربوط به اوایل پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار است. منظومه "اكبرپهلوون"كه به "ذبیح پهلوون" و"عامی دترجان" نیز شهرت دارد از جمله سوت‌هایی است كه قدمت قهرمان پروری و آرمانگرایی را در موسیقی حماسی منطقه نشان می‌دهد. درزمان حاضر نزدیك‌ترین و متداول‌ترین سوت، "سوت مشتی" بوده كه مربوط به ‪ ۵۰سال قبل است. سوم : * موسیقی‌سازی موسیقی‌سازی مازندران به دو دسته موسیقی چوپانی (ویژه لله‌وا) و آهنگ‌های ویژه سرنا و نقاره تقسیم می‌شود. كتولی،كل حال،غریب حال(غریبی)، میش حال، دنباله میش‌حال، كیجا كرچال، زاری، كمرسری، دخترعموجان، جلوداری، عباس خونی و سماع حال از جمله موسیقی چوپانی كه توسط لله‌وا اجرا می‌شود. پیشنمازی، یك چوبه، دچوبه، تركمنی، روونی، لیلاگواگر، ورساقی، شروشور و كتولی نیز از جمله ملودی‌های مخصوص سرنا و نقاره هستند. قلی‌نژاد می‌گوید:"غریبی" یكی از نواهای چوپانی است كه در دستگاه شور اجرا می‌شود، گویا چوپانان این ملودی را در غربت و غریبی می‌نواختند زیرا آنان برحسب كارشان گاهی مجبور بودند دور از دیار خود بسر برند و هرگاه دلتنگ می‌شدند و هوای ولایت را می‌كردند با لله‌وا ( نوعی نی ) آهنگ غریبی را اجرا می‌كردند. به گفته این هنرمند "میش‌حال" از جمله ملودی‌های چوپانی بوده كه برای گوسفندان بسیار مهیج است و بویژه درزمستان كه برف روی علف‌ها را می‌پوشاندو چراندن گوسفندان كار دشواری بود، چوپان با لله‌وا این ملودی را می‌نوازد و گوسفندان با شنیدن آن به وجد آمده و با دست خود برف‌های روی علفزار را كنار زده و به چریدن علف‌های زیر برف مشغول می‌شوند. این ملودی با ریتم شش هشتم و در دستگاه شور اجرا می‌شود. "دنباله میش‌حال" بعد از چراندن گوسفندان، برای مراجعت به روستا و بردن آن‌ها به چفت (آغول) نواخته می‌شود كه از لحاظ تونالیته (گام) مانند میش‌حال است. ملودی "كیجا كرچال"در وصف دخترانی است درپای دار جاجیم یا گلیم بافی مشغول كارهستند. "كیجا" در گویش مازندرانی یعنی دختر و كرچال نیز به دار جاجیم یا گلیم بافی اطلاق می‌شود، این ملودی با ریتم چهارچهارم در گوشه شوشتری و بیداد همایون اجرا می‌شود. ملودی "جلوداری" كه بیشتر توسط لوطی‌ها در عروسی، هنگام بردن عروس به حمام، با سرنا ونقاره اجرا می‌شد، معلوم نیست از چه طریق به موسیقی چوپانی راه پیدا كرده است. این ملودی با ریتم دو چهارم در دستگاه شور آغاز وسپس با زیبایی خاصی به سه‌گاه تغییر مقام داده و با ریتم شش هشتم در شور فرود می‌كند. ملودی "عباس خوانی"یا عباس‌خونی كه جزو موسیقی آیینی بوده، در موسیقی چوپانی ظاهر شده و با لله‌وا اجرا می‌شود. عباس خوانی كه از تعزیه حضرت عباس (ع) الهام گرفته، فاقد متربوده و در بیات‌ترك و در بعضی از مواقع درچهارگاه اجرا می‌شود. در كتاب موسیقی بومی مازندران درباره "سماع حال" آمده است ملودی سماع حال مخصوص رقص ( بویژه آیینی ) است كه كه با ریتم شش‌هشتم درسه‌گاه و اغلب با سرنا و نقاره اجرا می‌شود. برخی براین اعتقادند این ملودی هنگام برداشت محصول در خرمن و مزارع كشاورزی اجرا می‌شود و پس از اتمام كار كشاورزان با این ملودی به رقص و پایكوبی می‌پردازند. ملودی "زاری" داستان تراژیك دو برادر است كه به نوبت هركدام به مدت۲۴ ‪ ساعت گوسفندان را به چرا می‌بردند .روزی برادر كوچك برای تحویل گرفتن نوبت كاری بسوی گله می‌رود ولی با جسد بی‌جان برادر بزرگش "ابراهیم" كه از سخره پرت شده بود، روبه‌رو می‌شود. وی به ناچار گوسفندان را به طرف روستا می‌برد ودرضمن برگشت از فرط اندوه ملودی جدید و محزونی را به صورت بداهه می‌نوازند. همسر ابراهیم از مراجعه بی موقع گوسفندان وملودی غم‌انگیز چوپان در می‌یابد كه واقعه ناگواری اتفاق افتاده،به همین سبب از دیگران درخواست كمك می‌كند و مردم روستا با نزدیك شدن گوسفندان و چوپان با جسد ابراهیم مواجه می شود (از سایت "ایستا" / istta.irدسته‌بندی سایر ویژگیهای فرهنگی کلید‌واژه موسیقیمحلیمازندرانی83K بازدید
ارزش و اهمیت سنگ‌نگاره‌های یافت شده در ایرانمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردارزش و اهمیت سنگ‌نگاره‌های یافت شده در ایرانیکی از مهم‌ترین منبع‌های شناخت تکاملی بشر، میلیون‌ها سنگ‌نگاره‌های کهنی است؛ که در جای جای دنیا کشف شده است.
جشن چهارشنبه سوری در ایران و دیگر نقاط جهانمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردجشن چهارشنبه سوری در ایران و دیگر نقاط جهانچهارشنبه سوری در ایران یکی از آئین های کهن ایرانیان جشن چهارشنبه سوری یا به عبارتی دیگر چار شنبه سوری است. ایرانیان آخرین سه شنبه سال خورشیدی را با بر افروختن آتش و پریدن از روی آن به استقبال نوروز می روند. چهار شنبه سوری، یک جشن بهاری است که پیش از رسیدن نوروز برگزار می شود.
از هنر سنگ تا هنر سفالمحمد ناصری فردمحمد ناصری فرداز هنر سنگ تا هنر سفالمطالعات و بررسی های دو دهه ی ما بر روی نقاشی های کهن غارها و کوه های نقاط مختلف ایران، نشان از یک سیر در هم تنیده از پیام و مضمون در نقاشی های کهن غارها و کوه های ایران و طرح های روی سفالینه های پیش از تاریخ ایران دارد.
اسرار و چرایی گیاه هوم و نقش بزکوهیمحمد ناصری فردمحمد ناصری فرداسرار و چرایی گیاه هوم و نقش بزکوهیرنگین نگاره های pictographs کهن مکشوفه در خراسان شمالی، با قدمت حدود هزاره ی دهم پ.م. که بزکوهی و گیاه هوم Ephedra را در کنار هم می بینیم. در هزاره های بعد (حدود هزاره سوم پ.م.)، همان پیوستگی بر روی کاسه های گِلی گذشتگان با همان شباهت و پیام هم دیده می شود؟!
معرفی و اجرای نحوه کارکرد خرمنکوب قدیمی (بَردو)حسن  صفریحسن صفریمعرفی و اجرای نحوه کارکرد خرمنکوب قدیمی (بَردو)«بردو» صنعتی پرکاربرد دیروز وابزارناشناخته موزه های امروز خرمنکوب های سنتی که در اصطلاح محلی ˈ بَردو ˈ نامیده می شدند در واقع یک ماشین دست ساز چوبی بودند که به وسیله دو گاو و یا دو الاغ بر روی خرمن غلات کشیده و موجب خرد شدن ساقه ها و جدا شدن دانه های گندم از خوشه ها می شد.
فرهنگ قناعت در دستبافتهء ایرانی، جولوکن پلاسسپیده اصلانسپیده اصلانفرهنگ قناعت در دستبافتهء ایرانی، جولوکن پلاسجولوکن پلاس دست بافته مردم ایران زمین، بخشی از فرهنگ گسترده قناعت در مردم سرزمین پارس و نقطه ای روشن در آئین آشتی با طبیعت است.
رد پاهایی از فرازمینی ها در میان سنگ نگاره های کهن ایران و پرومحمد ناصری فردمحمد ناصری فردرد پاهایی از فرازمینی ها در میان سنگ نگاره های کهن ایران و پرومقایسه و تطبیق برخی از نقوش سنگ نگاره های ایران (کوه های تیمره در اطراف خمین) و کشور پرو در آمریکای جنوبی ، افرادی با کلاه خودهای مشابه و اجزای انسانی خاص (هاله ای از نور). گویی همه آنها بدست یک هنرمند در آن سرزمین های دور از هم حک شده است!
آوای سنگ؛ گزارشی از سنگ نگاره های منطقه تیمرهپروین هاوشپروین هاوشآوای سنگ؛ گزارشی از سنگ نگاره های منطقه تیمرهبا گذر از منطقه تیمره واقع در دشت گلپایگان، متوجه نماد‌ها و سنگ نگاره های فراوانی از نقوش انسانی و حیوانی گرفته تا نشانه‌ها و سنگ نوشته‌هایی نقش بسته بر صخره های سنگی در منطقه می‌شویم
برند خارجی یا لباس داخلی در مذاق میرزا محمدتقی‌خان فراهانی (امیر کبیر)سپیده اصلانسپیده اصلانبرند خارجی یا لباس داخلی در مذاق میرزا محمدتقی‌خان فراهانی (امیر کبیر)امیر کبیر اهمیت بالایی به استفاده از پوشش و دستبافته های داخلی می‌داد. تمام پوشش خود را از کالای با ارزش داخلی تهیه می‌کرد.
پمبه یا پنبهسپیده اصلانسپیده اصلانپمبه یا پنبهواژه پمبه در زبان طبری آن چیزی که مظهر لطافت و نرمی است پنبه نامیده می شود. امروزه این لغت با کلمه پنبه جایگزین شده است.
فنجانماهای  Cup Marks عصاره گیری آیینی و...محمد ناصری فردمحمد ناصری فردفنجانماهای Cup Marks عصاره گیری آیینی و...اغلب این فنجان نماها بر فراز کوه های کم ارتفاع ایجاد شده اند و کارکردهای عصاره گیری، بویژه از گیاه هوم برای اجرای مراسم هیومه داشته است. در کنار آن کار، برای کوبیدن دانه ها و ساقه های خشک گیاهان نیز کاربرد داشته است.
ایرانیان از اولین مخترعان خط بوده‌اندمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردایرانیان از اولین مخترعان خط بوده‌اندباستان شناس فرانسوی، با رمزگشایی نخستین خط عیلامی که قدمتی بیش از چهار هزار سال دارد، ایرانیان را نخستین مخترعان خط در کنار تمدن بین النهرین اعلام کرد.
سنگ نگاره ها، کهن الگوی های زیست بشر.محمد ناصری فردمحمد ناصری فردسنگ نگاره ها، کهن الگوی های زیست بشر.سنگ نگاره ها، کهن الگوی های زیست بشرند که از پنجره های آنها می توان کلیه ابعاد زیستی انسان های گذشته را رصد کرد. اگر جه در ایران مورد بی مهری بعضی هاست.
گیاه مانایی، هوم یا Ephedraمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردگیاه مانایی، هوم یا Ephedraهوم یا درخت زندگی، که ریشه در عمق حیات و زیست ساکنان فلات ایران، بویژه ایرانیان باستان طی هزاره ها داشته است. جالب اینکه اکثر پژوهشگران و محققین ایرانی در عرصه های مرتبط چون: ادبیات، اسطوره شناسی، باستان شناسی، جامعه شناسی، انسان شناسی، تاریخ، فرهنگ، گیاه شناسی و حتی علاقه مندان به ایران شناسی و زیست ساکنان این سرزمین، آن گیاه مقدس و اسطوره ای را ندیده و شاید نمی شناسند.
سنگ نگاره های تیمرهبابک ارجمندیبابک ارجمندیسنگ نگاره های تیمرهسنگ نگاره ها یکی از کهن‌ترین هنرهای بشر است که از انسان‌های نخستین به یادگار مانده است
نقش گوزن زرد ایرانی در میان رنگین نگاره های pictographs کهن غارهای کوهدشت لرستانمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردنقش گوزن زرد ایرانی در میان رنگین نگاره های pictographs کهن غارهای کوهدشت لرستاننقش یک گوزن زرد ایرانی که با رنگ قرمز (pictograph) در یکی از غارهای کوهدشت لرستان ایجاد شده است.
سکه های ساسانینمای ایران نمای ایران سکه های ساسانیسلسله ساسانی آخرین سلسله قدرمت و جهانی ایران بود. آنها خود را نوادگان و وارثان امپراطوری هخامنشیان می دانستند
یک امپراتوری تازه متولد، امپراتوری روم و سرزمین هایش را به تسخیر خود درآوردفاطمه کریمیانفاطمه کریمیانیک امپراتوری تازه متولد، امپراتوری روم و سرزمین هایش را به تسخیر خود درآورددر قرن ششم میلادی، قدرت نظامی و فرهنگی ساسانیان با پادشاهی خسرو اول، که در سال 531 میلادی به قدرت رسید، به اوج خود رسید
دریاچه کویر دریاچه کویر شنبه به در زوارهاهالی زواره بعد از ظهر اولین شنبۀ سال نو ...
تخت سلیمان؛ زندان سلیمانسپیده اصلانسپیده اصلانتخت سلیمان؛ زندان سلیمانانسان همواره از ناشناخته ها هراس دارد.تخت سلیمان مجموعه ای از تاریخ و افسانه است. در بازدید از این مجموعه تاریخی که شامل دو بخش اصلی تخت سلیمان و زندان سلیمان می باشد. راهنمایان محلی به شما توصیه اکید خواهند کرد که بعد از غروب آفتاب، در اطراف مجموعه کوه زندان سلیمان تردد نکنید. آن ها باور دارند صدای ناله های غریبی که شب ها از منطقه شنیده می شود از دیو های اسیری بر میاید که در مجموعه کوه هستند.
شباهت سنگ نگاره های پیش از تاریخ ایران با نقاشی های کهن غار لاسکو در فرانسهمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردشباهت سنگ نگاره های پیش از تاریخ ایران با نقاشی های کهن غار لاسکو در فرانسههنرهای صخره ای کهن ایران، دارای شباهت های ظاهری و پیامی متعدد با نقاشی های کهن خیلی از نقاط جهان هستند.
لرهای ایران و ایلمایی هامحمد ناصری فردمحمد ناصری فردلرهای ایران و ایلمایی هاپوشش های ساده هم می نواند معرف نمادهای مشترک فرهنگی تاریخی جوامع بشری باشد.
رصدگاه سه قلعهحسن  صفریحسن صفریرصدگاه سه قلعهمنطقه سه قلعه دارای ابر ناكی بسیار كم و در نتیجه تعداد شب هایی با آسمان صاف در حدی بسیار فراتر از نیاز متعارف ستاره شناسان آماتور می باشد. تجربیات موجود در شب های رصدی برگزار شده در این مكان، از جمله نهمین رقابت رصدی مسیه ایران، گویای آن است كه در زمانی كه به علت طوفان و گرد و غبار امكان رصد ستارگان در نقاط مجاور این رصدگاه وجود ندارد، ستاره شناسان آماتور شبی پر ستاره و رصدی به یاد ماندنی را در این مكان تجربه می كنند. این مکان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی برای رصد ستارگان به بهشت منجمان معروف است.
سنگ نگاره های سونگون ارسباران - آذربایجان شرقیمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردسنگ نگاره های سونگون ارسباران - آذربایجان شرقیسنگ نگاره ها، یکی از منابع کهن فرهنگی جوامع بشری محسوب می شوند. ارزش و اهیمیت آنها با دانش تخصصی و میزان علاقه مندی متولیان امور و مردم رابطه مستقیم دارد.
سیر هنر کهن ایران به دیگر نقاط جهانمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردسیر هنر کهن ایران به دیگر نقاط جهاندر گذشته های دور هنر یک زبان مشترک جهانی بوده است.
ننه پیر و چرخ نخ ریسی(دوک dok) در باور اهالی روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیننه پیر و چرخ نخ ریسی(دوک dok) در باور اهالی روستای خان آباددر باور اهالی روستای خان آباد،در اولین روز بعد از ششله یعنی هفتم اسفند ماه ننه پیر از پشکل پناه می آید و دوک نخ ریسی چوبی خود را آتش میزند تا به آب شدن یخها کمک کند و گرمابخش زمین باشد
پخت نان شب عید در روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیپخت نان شب عید در روستای خان آبادپخت نان شب عید از جمله فعالیت های بانوان روستای خان آباد از قدیم تا به حال است.در گذشته روستائیان تمام مایحتاج نان خود را طبخ می كردند.در واقع زنجیره تولید گندم تا پخت نان (شامل كشت،داشت و برداشت گندم به عنوان ماده اصلی پخت نان، آسیاب كردن گندم و در نهایت تولید نان) توسط مردم روستا انجام میشد.
رفتن به میهمانی های شبانه، #شب_نشینی و خوردن #شب_چرهتقی قاسمیتقی قاسمیرفتن به میهمانی های شبانه، #شب_نشینی و خوردن #شب_چرهشب نشینی از کارهای متداول اهالی خان آباد است. شب­ نشینی در اواخر #پاییز و فصل زمستان بیشتر صورت می­گیرد چرا که عموما در روستاها بعد از برداشت محصول در فصل پاییز، اوقات فراغت و بیکاری روستائیان آغاز شده و تا پایان زمستان ادامه پیدا می­کند.
نقوش انسان های فرا زمینیمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردنقوش انسان های فرا زمینینقاشی های درون غارهاو کوه های ایران، اسناد دست اولی هستند که با کشف آنها نگاه به تاریخ و هنر بشر متحول می شود.
سنگ‌نگاره‌های ایران، زبان مشترک جهانی   Iran Petroglyphs; Universal Common Languageمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردسنگ‌نگاره‌های ایران، زبان مشترک جهانی Iran Petroglyphs; Universal Common Languageکتاب مذکور، در تاریخ ششم آذر ماه سال 1395 در خانه اندیشمندان تهران رو نمایی شد و مورد استقبال متخصصین : جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، تبار شناسی، باستان شناسی، متخصصین رقص‌های آیینی و جادونگاری، متخصصین خط و پژوهشگران عرصه‌های گوناگون خط از تصویری تا الفبایی (سیر تطورّ) ، متخصصین هنرهای نمایشی، سیر هنر کهن در ایران و جهان (پژوهش هنر)، اسطوره‌شناسی، متخصصین تاریخ، متخصصین گردشگری، زمین‌شناسان، زیست‌شناسان، متخصصین جغرافیای اقلیمی، گرافیست‌ها، نمادشناسان و کسانی که به ایران عزیز عشق می‌ورزند، واقع شد.
آبان ماه و آغاز مراسم بام اندود (بون انید) در روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیآبان ماه و آغاز مراسم بام اندود (بون انید) در روستای خان آبادزندگی روستایی حاکم بر خان آباد در حدود 50 سال پیش صرف نظر از سختی هایی که داشت،شیرینی های خاص خود را هم در پی داشت .مردان و زنان و همه اهل خانواده در تمام فصول سال مشغول کار و فعالیت بودند که همین تلاشهای روزمره باعث می شد کمتر فردی مبتلا به بیماری های رایج این روزه از قبیل بالابودن چربی و قند خون ....باشد...
تهیه شیره انگور ،روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیتهیه شیره انگور ،روستای خان آبادمراسم تهیه شیره انگور توسط بانوان روستای خان آباد روستای خان‌آباد از توابع شهرستان خمین است که بانوان با حضور در باغ‌های انگور و تاکستان‌های روستا، انگورها رسیده و مرغوب را برداشت کرده و به محلی مناسب که معمولا حیاط خانه روستایی است انتقال می‌دهند و به تمیز کردن و شستن آنها می‌پردازند.در برداشت و تمیز کردن و همچنین شستشوی انگورها، تمام اعضای خانواده از کودکانی که توانایی کمک دارند تا بزرگترها و مردان شرکت و با صمیمیت خاصی با یکدیگر همکاری می‌کنند، در بعضی از مواقع نیز همسایگان به کمک می‌آیند که در گذشته
بانوان ارزشمند و سرمایه های انسانی در عرصه هنر و فرهنگ این مرزو بومتقی قاسمیتقی قاسمیبانوان ارزشمند و سرمایه های انسانی در عرصه هنر و فرهنگ این مرزو بومخاله آرا در حقیقت یكی از چهره های ماندگار خان آباد است،خاله آرا بدون کوچک ترین چشم داشتی به کمک بانوان روستا میرفت و در کلیه کارهای روزمره یاری گر خانواده های روستایی بود.
شروع فصل پشم چینی در روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیشروع فصل پشم چینی در روستای خان آبادبا وجود این که همه ساله در فصل پشم چینی، چندین تن پشم از دام‌های روستای خان آباد چیده می‌شود، اما به علت نبودن صنایع تبدیلی، این محصول با قیمت کمی داد و ستد شده یا اینکه وارد لحاف دوشک می‌شود! در حالی که ایجاد ارزش افزوده این محصول ازجمله مواردی است که می‌تواند موجب تحقق شعار اقتصاد مقاومتی در کشور شود. فصل پشم چینی معمولا در اوایل خرداد ماه شروع می شود .شستشوی دام ها و خشک شدن انها در مجاورت آفتاب و بلافاصله شروع پشم چینی یا همان چر chara .پشم چینی معمولا در دو فصل صورت میگیرد یکی در فصل بهار و دیگری در او
در ورودی مسجد قدیمی وچله خانه روستای هجیجمحمد غریب معاذی نژادمحمد غریب معاذی نژاددر ورودی مسجد قدیمی وچله خانه روستای هجیجروستای هجیج روستایی منحصر بفرد در کل مجموعه هورامان (اورامان ) در مابین استان کردستان و کرمانشاه در کنار رود سیروان قرار گرفته
مشکعبدل شعبانیعبدل شعبانیمشکمشک از پوست گوسفند برای نگهداری آب درست میشود و کار یخچال امروزی را میکرده است
چرا بیشترین نقش سنگ نگاره های ایران، طرح روی سفالینه ها، پیكره های مفرغی و... بزكوهی است؟محمد ناصری فردمحمد ناصری فردچرا بیشترین نقش سنگ نگاره های ایران، طرح روی سفالینه ها، پیكره های مفرغی و... بزكوهی است؟با توجه به اینكه سال 1394 سال بز است، شاید مناسب باشد بر چرایی بز و بزكوهی بررسی بسیار كوتاهی داشته باشیم.
تهیه برگه زردآلو در روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیتهیه برگه زردآلو در روستای خان آبادبا فرا رسیدن فصل برداشت زردآلو در روستای خان آباد زمان تهیه برگه زردآلو نیز آغاز می شود
مراسم پخت ترخینه در روستای خان آباد ( لقینه ترخینه leghineh )تقی قاسمیتقی قاسمیمراسم پخت ترخینه در روستای خان آباد ( لقینه ترخینه leghineh )لقینه leghineh ترخینه ماده اولیه یکی از خوراک های مفید و مغذی به نام آش ترخینه است که معمولا در اواسط فصل تابستان و پس از برداشت محصول گندم تهیه می شود
مراسم تهیه آبغوره در روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیمراسم تهیه آبغوره در روستای خان آبادفصل تابستان شروع فعالیت های بانوان روستایی در راستای تهیه مایحتاج خانواده است.تهیه انواع خشکبار-ترشیجات-و...از جمله این فعالیت هاست.
مراسم تهیه قره قوروت در روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیمراسم تهیه قره قوروت در روستای خان آبادقره قوروت یکی از فرآورده های شیر است بدین صورت که بعد از تهیه کشک که باقی مانده دوغی است
مراسم تهیه کشک محلی در روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیمراسم تهیه کشک محلی در روستای خان آبادکشک از مواد لبنی پر مصرف بانوان روستاییء روستای خان آباد در تهیه خوراک ها و آش های محلی ست.
تعزیه خوانی در فین هرمزگانعبدل شعبانیعبدل شعبانیتعزیه خوانی در فین هرمزگانمراسم تعزیه خوانی در ده شبانه روز اول محرم بطور مستمر هر روز عصر در میدان کوچک مسجد امام حسین بر قرار است
نوسودعدنان مرادیعدنان مرادینوسودپاییزی متفاوت در نوسود
سنندجفرصاد حیدریفرصاد حیدریسنندجشهر سنندج (به کردی: سنه، کورسان)
شهر سنندجفرصاد حیدریفرصاد حیدریشهر سنندجشهر زیبای سنندج
روستای زیبا و گردشگری خرمکوهعلی  خرمکوهیعلی خرمکوهیروستای زیبا و گردشگری خرمکوهروستای خرمکوه از توابع دهستان كلیشم در نیمه شرقی شهرستان رودبار استان گیلان در بخش عمارلو، 20 كیلومتری جهت شمال شرقی جیرنده، در طول جغرافیایی 36درجه و 7 دقیقه و عرض 49درجه و 7 دقیقه در ارتفاع 1601 متری از سطح دریای آزاد در جنوب استان گیلان ،قسمت البرز غربی واقع شده است.
دار قالی...تقی قاسمیتقی قاسمیدار قالی...زندگی مثل یه قالیه،توش یه عالمه نقش و رنگ و طرحه،هر روز صبح كه از خواب پا میشیم، تا شب چند تا گره از این قالی رو می‌بافیم. شبها، یا خواب گره هایی رو م...
دلم تنگ است،گاهی برای کودکی هایم و باز،گاهی برای کودکی هایم...تقی قاسمیتقی قاسمیدلم تنگ است،گاهی برای کودکی هایم و باز،گاهی برای کودکی هایم...آخ که چقدر دلم هوای کرسی ذغالی کرده،دلم میخواد برم زیر یه کرسی ذغالی پاهامو ول کنم و بترسم نکنه منقل وسطش پامو بسوزونه،دلم میخواد سیب های یخو جوری گاز...
مشابهت طرح روی سفالینه های ماقبل تاریخی با نقوش سنگ نگاره های كهن ایرانمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردمشابهت طرح روی سفالینه های ماقبل تاریخی با نقوش سنگ نگاره های كهن ایرانمشابهت طرح روی سفالینه های ماقبل تاریخ با نقوش سنگ نگاره های كهن در ایران، اصلی است كه برای نخستین بار در ایران موفق به كشف آن می شویم. اصلی كه از هنر...
شعروادب در روستای آقداش از بخش نوبران شهرستان ساوهمحمد رفیعیمحمد رفیعیشعروادب در روستای آقداش از بخش نوبران شهرستان ساوهشرح حالی برزندگینامه استاد: بمناسبت فرا رسیدن چهلمین روزدرگذشت زنده یاد كربلایی صفرعلی غیبی (غمگین) با سلام و درود به دوستداران شعروادب ترکی زبا...
هنر وموسیقی در روستای آقداش از بخش نوبران شهرستان ساوهمحمد رفیعیمحمد رفیعیهنر وموسیقی در روستای آقداش از بخش نوبران شهرستان ساوه عاشیق نادر رنجبراز هنرمندان ساز وآواز در منطقه میباشد که کمتر کسی میباشد که آشنایی با صدا وموسیقی او را نداشته باشد نادر درآذرماه 1356 در روستای آق...
نازک‌کاری هنری که به نام همدان ماندگار شد ز.ر نازک‌کاری هنری که به نام همدان ماندگار شد نازک کاری، هنر ساخت اجسام متفاوت مثل جعبه‌هایی است که در گذشته به منظور جعبه‌ نوشت افزارو جعبه جواهرات کاربرد داشته است. ماده‌ اولیه در ساخت این ر...
نقوش سفال میبد بازتاب باورهای کویرنشینان ز.ر نقوش سفال میبد بازتاب باورهای کویرنشینان سفالگری یکی از قدیمی‌ترین صنایعی است که زادگاه آن میهن کهنسال ما ایران است . شاید اولین صنعت ساخته دست بشر از خاک بوده است. قرائن موجود از آثار کشف شد...
جلوه‌نمایی هنر سوخت و معرق روی چرم در کاخ صاحبقرانیه ز.ر جلوه‌نمایی هنر سوخت و معرق روی چرم در کاخ صاحبقرانیه یکی از هنرهای سنتی بسیار زیبای اصفهان که در حقیقت مجموعه چندین هنر ارزشمند است، هنر سوخت و معرق روی چرم است که دو نمونه از آثار این هنر با ارزش در کاخ...
فیروزه؛ نگینی که نگاه‌ها را به سوی شرق ایران می‌کشاندز.ر فیروزه؛ نگینی که نگاه‌ها را به سوی شرق ایران می‌کشاندنیشابور را با فیروزه آن می‌شناسند چرا که مقام اول فیروزه را در جهان داراست و مرغوب‌ترین فیروزه جهان از گذشته با نیشابور شناخته شده است. اما امروز ن...
سنگ قبر قالی عشایر را با نقش های قالی تبریز و کرمان بافتند.تقی قاسمیتقی قاسمیسنگ قبر قالی عشایر را با نقش های قالی تبریز و کرمان بافتند.لازمه خلاقیت،صاحب نگاه بودن است که قالیباف ایرانی صاحب این نگاه بود.طبیعت و مظاهر زندگی و کار در بستر آن به همراه خیال پردازی های ذهن (جان انگار ) ا...
جشن سده(ناقالی-کرد علی کوه)تقی قاسمیتقی قاسمیجشن سده(ناقالی-کرد علی کوه)شامگاه چهلمین روز پس از جشن شب چله،در چله­ی زمستان، جشن ناقالی «کردعلی کوه» «سَدَه» یا «سده سوزی» برگزار می­شود.در روستای خان آباد جشن سده یا همان جشن...
هنر صخره ای ماقبل تاریخی ایران (سواره)محمد ناصری فردمحمد ناصری فردهنر صخره ای ماقبل تاریخی ایران (سواره)یك نمونه از هنر صخره ای كهن (هزاره ی سوم ق.م.) كه هنرمند با تكنیك هنری قوی، به بهترین صورت ممكن حس درونی خودش را برسنگ سخت انتقال داده و از هزاران سال...
مرحوم حسین پناهیانصاری مرحوم حسین پناهیحسین پناهی دژکوه در ۱۳۳۵ در روستای دژکوه از توابع شهرستان كهگیلویه (دهدشت-سوق)در استان کهکیلویه و بویراحمد متولد شد. پس از اتمام تحصیل در بهبهان به تو...