جستجو

ایران جاذبه‌ها جاذبه‌های فرهنگی سایر ویژگیهای فرهنگی

زندگی در کویر

معماران چیره دست یزدی طی قرنها با احداث آب انبارهایی زیبا ، آب این مایه حیات را در قلب كویر ایران به كام تشنگان خسته و گرمازده گوارا كرده‌اند. در ...

نجمه فرشیدوشنبه 29 بهمن 1386 | 18 سال پیشمعماران چیره دست یزدی طی قرنها با احداث آب انبارهایی زیبا ، " آب " این مایه حیات را در قلب كویر ایران به كام تشنگان خسته و گرمازده گوارا كرده‌اند. در گذشته شدت گرما توام با كمبود شدید آب این هنرمندان را بر آن داشت تا در دل زمین به ایجاد محلی برای ذخیره آب بپردازند. مردمان این دیار در زبان محلی از آب انبار با عنوان " امبار " (‪(ombar‬ یاد می‌كنند. اكنون این آب انبارها یكی از شاخص‌ترین نمادهای معماری یزد و جلوه‌گر نبوغ و توانمندی معماران این خطه كویری است. آب آب انبارها از طریق هدایت آبهای باران و برف تامین می‌شده و امروزه این آب انبارهای تاریخی كه روزگاری محل اصلی تامین آب اهالی بوده به فراموشی سپرده شده و مخازن آنها از آب خالی شده است. خنك بودن این اماكن در قدیم باعث شده بود تا از آن بعنوان یخچال نیز استفاده شود و از طریق نصب میخ‌هایی بر روی دیوارها مواد غذایی خود را در آن نگهداری كنند. از آب این اماكن برای آشامیدن استفاده می‌شده‌است ولی در كتاب تاریخ یزد از منابع آبی با عنوان " چاههای آب سرد" نیز یاد شده كه برای شستشو و رفع دیگر نیازها كاربرد داشته است. معماران یزدی، خشت و آجر به همراه ملات " ساروج " ( مخلوط خاكستر ، آهك و ماسه) را در كنار هم قرار داده و به شكل زیبایی آب انبارها را احداث كرده‌اند. آب انبارها یا " خانگی " بودند كه توسط اهل خانه ساخته می‌شد و جنبه شخصی داشت و یا "عمومی" كه برای استفاده اهالی محل و شهر احداث می‌شدند. ورود به اب انبارها از طریق پله‌های زیبا و طولانی است كه به آن "راچینه" گفته می‌شود و نظر هر بیننده‌ای را جلب می‌كند و او را به تامل در این نوع معماری وا می‌دارد. رطوبت دلكش و بوی نم در راه‌پله‌های آب انبارها به انسان آرامش می‌دهد و خستگی را در دل‌مردمان گرمازده كویر برطرف می‌كند و طراوت و شادابی می‌بخشد. آب انبارها دارای قسمت‌های مختلفی هستند كه خزینه استوانه‌ای شكل از قسمت‌های اصلی آن و محل ذخیره‌سازی آب است. " گنبد " پوشش نیم كره‌ای شكل كه به منظور حفاظت از آب ، جلوگیری از آلودگی‌و خنك نگه داشتن، روی خزینه احداث می‌شود نماد بیرونی اب انبارهاست. سقف این‌اماكن به صورت نیم دایره ساخته شده كه در اصطلاح محلی به آن "طاق ضربی " گفته می‌شود. این طاق‌ها با محاسبات دقیق و بدون استفاده از آهن و تیرآلات ساخته شده و خلق آن از توان معماران امروزی خارج است. همه آب انبارها دارای راه‌پله است كه اولین پله آن از سطح زمین آغاز شده و به طرف درون زمین ادامه می‌یابد و راه دسترسی ورودی به " پاشیر" است. سقف و راچینه (پله) ،آب انبارها از آجرهای باریك ولی مقاوم ساخته می‌شده كه هنوز هم پابرجاست. بیشتر آب انبارها دارای یك ورودی و پاشیر هستند اما بعضی از آنها به لحاظ موقعیت شهرسازی و نحوه استقرار در بافت شهری دارای دو یا سه ورودی می باشد. یکی از این آب انبارها در بلوار بسیج در شهر یزد واقع است. آب انبار رستم گیو دارای خزینه بزرگ استوانه ای شکل با عمق 15 متر و قطر دهانه 14 متر است و در حدود 2300 متر مکعب کنجایش آب دارد و آب انبار محله دستوران و آب انبار محله گودال شهریاری انشعابی متصل به خزینه آب انبار رستم گیو دارند.طراح و معمار آب انبار مذکور استاد حاجی ابراهیم خرمشاهی بوده است.و هزینه ساخت وساز آن توسط رستم گیو توسط یکی از نیکوکاران زرتشتی تامین شده است و اکنون جزو موقوفات زرتشتیان است. رستم گیو در دوره ‌ی چهاردهم مجلس شورای ملی از طرف زرتشتیان تهران به نمایندگی زرتشتیان انتخاب شد. او پس از چندی به سبب خدماتی که در تهران و شهرستان ‌های دیگر ایران و خارج انجام داده بود، از طرف پادشاه ایران به سناتور انتصابی و نماینده مجلس سنا گردید. ارباب رستم گیو مردی بود بزرگوار، آرام، متین، ‌سخت‌كوش، پركار و خیرخواه و در كلیه كارهای خیر و عام‌المنفعه پیش‌قدم بود، به این جهت نزد عموم مردم از احترام فوق‌العاده¬ ای برخواردار بود. رستم گیو مووسسات خیریه زیاد و گوناگونی از قبیل دبستان، دبیرستان، درمانگاه، سالن ‌های اجتماعی و خانه برای خانواده ‌های نیازمند ساخته است.در زمانی که یزد دچار کمبود آب بوده است ایشان هزینه ساخت این آب انبار را تقبل نموده است. این آب انبار دارای چهار بادگیر دو طرفه سردر ورودی مقرنس کاری وکادر بندی شده با آجر گنبد زیبا با طرح سرو با ترکیب آجر خفته راسته فرش میباشد. گفتنی است در استان یزد 400 اب انبار وجود دارد که 85 مورد آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. منابع: www.yazdchto.ir www.zoroastriannews.com www.iran-tourism.irدسته‌بندی سایر ویژگیهای فرهنگی یزد کلید‌واژه زندگی کویر98K بازدید

محمد جالب بود...دوشنبه 29 بهمن 1386 | 18 سال پیش

مهدی مخلصیانکاروانسرای قلعه خرگوشیبین شهر ورزنه اصفهان و ندوشن یزد قلعه‌ای است که به نظر از همه جا به دور افتاده است. مکانی آرام و دلپذیر و مناسب برای عکاسی شب. کاروانسرایی مروبط به دوره شاه عباس که به آن قلعه خرگوشی می‌گویند.

مهدی مخلصیانقلعه سپید ندوشنهنگامی که وارد شهر ندوشن شوید، از دور قلعه زیبایی را بالای تپه‌ای خواهید دید. این قلعه کوچک قلعه سپید یا سپیده یا سفیده نام دارد.

مهدی مخلصیانمنارجنبان خرانقشاید بیشتر ما فکر می‌کنیم که منارجنبان بنایی است در اصفهان که البته درست هم است اما این بنا تنها منارجنبان ایران نیست.

مهدی مخلصیانکاروانسرای خرانقکاروانسرایی زیبا که در کنار بافت قدیم و قلعه خرانق قرار گرفته است.

مهدی مخلصیانقلعه خرانقاگر از میبد حدود ۶۰ کیلومتر در جاده‌ای که به سمت طبس می‌رود برانیم، به روستای زیبایی می‌رسیم که خرانق نام دارد. روستای زیبایی که در دشتی وسیع در کنار ارتفاعاتی نه چندان بلند جای گرفته و با کاروانسرا و قلعه‌ای بسیار زیبا خودنمایی می‌کند.

حسن صفریمعرفی و اجرای نحوه کارکرد خرمنکوب قدیمی (بَردو)«بردو» صنعتی پرکاربرد دیروز وابزارناشناخته موزه های امروز خرمنکوب های سنتی که در اصطلاح محلی ˈ بَردو ˈ نامیده می شدند در واقع یک ماشین دست ساز چوبی بودند که به وسیله دو گاو و یا دو الاغ بر روی خرمن غلات کشیده و موجب خرد شدن ساقه ها و جدا شدن دانه های گندم از خوشه ها می شد.

مونا سلطانیباغ دولت آباد یزدایرانیان از گذشته به دنبال تجلی زیبایی و درخشش هرچه بیشتر هنر خود، مخصوصا در معماری بوده و از نمونه‌های بارز آن ساخت و پی‌ریزی باغات زیبا و آفرینش باغهای سرسبز و حیرت‌انگیز خصوصاً در مناطق کویری و خشک و کم آب است.

محمد ناصری فردلرهای ایران و ایلمایی هاپوشش های ساده هم می نواند معرف نمادهای مشترک فرهنگی تاریخی جوامع بشری باشد.

محمد ناصری فردسنگ نگاره های سونگون ارسباران - آذربایجان شرقیسنگ نگاره ها، یکی از منابع کهن فرهنگی جوامع بشری محسوب می شوند. ارزش و اهیمیت آنها با دانش تخصصی و میزان علاقه مندی متولیان امور و مردم رابطه مستقیم دارد.

محمد ناصری فردسیر هنر کهن ایران به دیگر نقاط جهاندر گذشته های دور هنر یک زبان مشترک جهانی بوده است.

تقی قاسمیننه پیر و چرخ نخ ریسی(دوک dok) در باور اهالی روستای خان آباددر باور اهالی روستای خان آباد،در اولین روز بعد از ششله یعنی هفتم اسفند ماه ننه پیر از پشکل پناه می آید و دوک نخ ریسی چوبی خود را آتش میزند تا به آب شدن یخها کمک کند و گرمابخش زمین باشد

تقی قاسمیپخت نان شب عید در روستای خان آبادپخت نان شب عید از جمله فعالیت های بانوان روستای خان آباد از قدیم تا به حال است.در گذشته روستائیان تمام مایحتاج نان خود را طبخ می كردند.در واقع زنجیره تولید گندم تا پخت نان (شامل كشت،داشت و برداشت گندم به عنوان ماده اصلی پخت نان، آسیاب كردن گندم و در نهایت تولید نان) توسط مردم روستا انجام میشد.

تقی قاسمیرفتن به میهمانی های شبانه، #شب_نشینی و خوردن #شب_چرهشب نشینی از کارهای متداول اهالی خان آباد است. شب نشینی در اواخر #پاییز و فصل زمستان بیشتر صورت میگیرد چرا که عموما در روستاها بعد از برداشت محصول در فصل پاییز، اوقات فراغت و بیکاری روستائیان آغاز شده و تا پایان زمستان ادامه پیدا میکند.

رضا زینلی ندوشندره سنگ آبهای ندوشندره سنگ آبها در شهرندوشن استان یزد وجود دارد که توجه علاقه مندان به گردشگری و محیط زیست را به خود جلب کرده است

عبدل شعبانیامیرچخماق یزدپانوراما از میدان امیرچخماق یزد

محمد ناصری فردنقوش انسان های فرا زمینینقاشی های درون غارهاو کوه های ایران، اسناد دست اولی هستند که با کشف آنها نگاه به تاریخ و هنر بشر متحول می شود.

مظفر کشاورزمحمدیانخانه آقازادهخانه آقازاده در شهر ابرکوه

مظفر کشاورزمحمدیانکوه عقابکوه عقاب در جاده یزد به ابرکوه مورد توجه گردشگران و عکاسان می باشد اما چیزی که توجه مرا بعد از عکاسی جلب کرد کوه سمت چپ عکس می باشد دقت کنید متوجه می شوید

آرام آرمانهغار نباتی ندوشندر این غار نخ کشی ضروری نیست ولی انجام آن اطمینان بخش است .در مجموع غار نباتی ندوشن در عین زیبایی غار بزرگ و دشواری نیست.

سیدحسین رضوانیکوهستان در دل کویرمهریز دارای دو منطقه تفرجگاهی معروف است که چشمه های بزرگ فصلی و معروف آن برای کشاورزی شهرستان بسیار مؤثر و حیاتی می باشد، یکی از آنها غربالبیز و دیگری دامگاهان (دون گاهون) است...

تقی قاسمیآبان ماه و آغاز مراسم بام اندود (بون انید) در روستای خان آبادزندگی روستایی حاکم بر خان آباد در حدود 50 سال پیش صرف نظر از سختی هایی که داشت،شیرینی های خاص خود را هم در پی داشت .مردان و زنان و همه اهل خانواده در تمام فصول سال مشغول کار و فعالیت بودند که همین تلاشهای روزمره باعث می شد کمتر فردی مبتلا به بیماری های رایج این روزه از قبیل بالابودن چربی و قند خون ....باشد...

تقی قاسمیتهیه شیره انگور ،روستای خان آبادمراسم تهیه شیره انگور توسط بانوان روستای خان آباد روستای خان‌آباد از توابع شهرستان خمین است که بانوان با حضور در باغ‌های انگور و تاکستان‌های روستا، انگورها رسیده و مرغوب را برداشت کرده و به محلی مناسب که معمولا حیاط خانه روستایی است انتقال می‌دهند و به تمیز کردن و شستن آنها می‌پردازند.در برداشت و تمیز کردن و همچنین شستشوی انگورها، تمام اعضای خانواده از کودکانی که توانایی کمک دارند تا بزرگترها و مردان شرکت و با صمیمیت خاصی با یکدیگر همکاری می‌کنند، در بعضی از مواقع نیز همسایگان به کمک می‌آیند که در گذشته

سیدحسین رضوانیآدرشک مهریزیخچالی طبیعی در دل کویر

محمود طالبی تجنوددره زیبا و سرسبز تجنود در شهرستان قاینات شهر زیرکوه یکی از جاذبه‌های زیبای خدادادی و بهشت گردشگران در استان خراسان جنوبی است که در فصل بهار و تابستان هر سال میزبان مسافران زیادی است.

سیدحسین رضوانیپناهگاه برفخانه طزرجان یزدکوه برفخانه با ارتفاع 4011 متر و دیواره 300 متری آن یکی از زیبا ترین قله های ایران است که در روستای طرزجان از توابع شهرستان تفت و در جنوب غربی آن واقع شده است. کوه برفخانه طزرجان را به چند قله تقسیم کرده اند که یکی قله طزرجان با ارتفاع 4000متر و دیواره 300 متری آن و قله برفخانه با ارتفاع3950 با دیواره 150متری ومیل برفخانه با ارتفاع 3850متر و همچنین سوزنی معروف این کوه مشهور به میل فریدونی.برای ما جای سوال بود که کدام قله برفخانه است و کدام قله طزرجان ولی با تحقیقاتی که از کوهنوردان یزدی به عمل آوردیم ،به ا

تقی قاسمیبانوان ارزشمند و سرمایه های انسانی در عرصه هنر و فرهنگ این مرزو بومخاله آرا در حقیقت یكی از چهره های ماندگار خان آباد است،خاله آرا بدون کوچک ترین چشم داشتی به کمک بانوان روستا میرفت و در کلیه کارهای روزمره یاری گر خانواده های روستایی بود.

عبدل شعبانیزیبائیهای باغ دولت آباد یزداین باغ و عمارت بسیار زیبای درون آن چشم نواز و تحسین برانگیز است

نجمه فرشیکویر سبز در بهاردشت سبز در بهار کویر

سیدحسین رضوانیدشت سرسبز شده در مرکز ایرانزیبایی اردیبهشت در اطراف استان یزد

آرام آرام تالاب پساب یزددر میان کویر خشک و سوزان دریاچه های کوچک آب با نیزارهای سبز هر سلیقه ای را به تحسین وا میدارد

آرام آرام دشت لاله روستای شرب العیناین گل‌های زیبا از اوایل فروردین درجای جای روستای شرب العین و کشتزارها و باغات این روستای خوش آب و هوای بخش خضرآباد شروع به روییدن می‌کند و تا اواخر فروردین نیز ادامه دارد و با گرم شدن تدریجی هوا تمام می‌شود.

سیدحسین رضوانینمای زیبای برفخانه طزرجان یزد از فراز پناهگاه شیرکوهارتفاعات شیرکوه در جنوب شهر یزد در مرکز ایران واقع شده است. گرچه از نظر تقسیم بندی کوه‌های منفرد ایران از آن یاد شده لیکن در حقیقت بخشی از رشته‌کوه زاگرس می‌باشد. ارتفاع بلندترین نقطه آن از سطح آب‌های آزاد در حدود ۴۰۷۵ متر است.

آرام آرام چشمه آب قلاین چشمه یکی از چشمه‌های آب‌گرم طبیعی استان یزد است که براساس آزمایشات انجام شده از میزان گوگرد بالا و خواص درمانی برخوردار است و برای بیماران روماتیسمی و نظایر آن مفید تشخیص داد شده است.

حمزه مرادیخرانق ، روستایی با هزاران سال قدمتخرانق یکی از روستاهای قدیمی در ۸۵ کیلومتری شهر یزده، که دارای مکان های دیدنی زیادی، از جمله یکی از قدیمی ترین و بزرگترین قلعه های مسکونی استاد یزد هست. این روستای کوچک جمعیت زیادی نداره و آمار ساکنین اون در حال حاضر چیزی حدود ۴۳۵ نفر هست.

سیدحسین رضوانیخدا در روستای ماست...روستای سانیج از توابع شهرستان تفت/چشم انداز شیرکوه از روستای سانیج

نجمه فرشیدرخت کهنسالدرختان کهنسال این دره وسیع یک به یک آتش زده شده اند.

سیدحسین رضوانیزندگیبه سان رود که در نشیب دره سر به سنگ می‌زند رونده باش امید هیچ معجزه‌ای ز مرده نیست، زنده باش...

نجمه فرشیبازی ابرها و طبیعتآسمان پاك طبیعت

مظفر کشاورزمحمدیاندریاچه کویر یزدبا هدایت پساب فاضلاب شهر یزد به کویر این دریاچه ها بوجود آمده.

سمانه زارعیحمام خان در یزدحمام خان در بافت بازار یزد

عبدل شعبانیسرو کهن سال ابرکوهاین درخت که در شهر ابرکوه (ابرقوه) قرار دارد یکی از پیرترین موجودات زنده دنیا است. محیط تنهٔ این درخت در روی زمین یازده و نیم متر است و بلندای آن بین ۲۵ تا ۲۸ متر برآورد شده است. حمدالله مستوفی در کتاب نزهت القلوب که در سال ۷۴۰ قمری تألیف شده درباره ابرکوه می‌نویسد: «در آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد...». دانشمند روس الکساندروف، عمر این سرو را بیش از ۴٬۰۰۰ سال می‌داند. برخی از افسانه‌ها، کاشتن آنرا به زرتشت نسبت می‌دهند و برخی نیز به یافث (پسر نوح).

عبدل شعبانیچشمه غربالبیز و خشکسالیخشکسالی همه جا خود را به رخ کشیده و چشمه غربالبیز خورمیز هم از این قائله مستثنی نیست . نه ابی و نه ماهی کوری و نه مرغان ماهی خواری

نجمه فرشیگل صحراییگل های صحرا در بهار

نجمه فرشیروستای ده بالایکی از باغهای ارتفاعات روستای ده بالا در استان یزد

تقی قاسمیشروع فصل پشم چینی در روستای خان آبادبا وجود این که همه ساله در فصل پشم چینی، چندین تن پشم از دام‌های روستای خان آباد چیده می‌شود، اما به علت نبودن صنایع تبدیلی، این محصول با قیمت کمی داد و ستد شده یا اینکه وارد لحاف دوشک می‌شود! در حالی که ایجاد ارزش افزوده این محصول ازجمله مواردی است که می‌تواند موجب تحقق شعار اقتصاد مقاومتی در کشور شود. فصل پشم چینی معمولا در اوایل خرداد ماه شروع می شود .شستشوی دام ها و خشک شدن انها در مجاورت آفتاب و بلافاصله شروع پشم چینی یا همان چر chara .پشم چینی معمولا در دو فصل صورت میگیرد یکی در فصل بهار و دیگری در او

جمال زعیمی یزدیچشمه غربالیز مهریزیکی از چشمه‌های پر آبی که بخش عمده آب کشاورزی منطقه مهریز و یزد را تأمین می‌کند، چشمه زیبا و تماشایی غربال بیز در نزدیکی روستای مدوار است.

محمد غریب معاذی نژاددر ورودی مسجد قدیمی وچله خانه روستای هجیجروستای هجیج روستایی منحصر بفرد در کل مجموعه هورامان (اورامان ) در مابین استان کردستان و کرمانشاه در کنار رود سیروان قرار گرفته