درگذرگاه های ساسانی - تنگه چوگان,شهربیشاپور،کاخ و قلعه فیروزآباد - بخش دوم
درگذرگاه های ساسانی - تنگه چوگان, شهربیشاپور، کاخ و قلعه فیروزآباد
بخش دوم
2.سنگ نگاره ها
در مسیر تنگه چوگان در اواسط اردیبهشت ماه در حالی که فضا آکنده از عطر بهار نارنج است قدم میزنم، سنگ نگاره های روایت گر، در دو طرف تنگه قابل دیدن اند درواقع تنگه منتهی به شهر بیشاپور در حکم ورودی شهر بوده است که دستاوردهای حکومت ساسانی را ضمن بهره گیری(مشروعیت بخشی) از کمک اهورا مزدا،فره ایزدی و ایزد بانوان،برای بیننده بازگو میکنند.
خلق بسیاری از آثار هنری از جمله نقش برجسته ها و کتیبه ها در دوره ساسانی به طور مستقیم نتیجه اتفاقات سیاسی و اجتماعی این دوره بوده است و شاهان ساسانی جهت گزارش این رویدادها به آیندگان و جاودانه کردن خود در تاریخ به خلق این آثار هنری اقدام کرده اند.نقش برجسته ای ازشاپور در بیشاپور فارس دو اتفاق مهم زمان شاپور یعنی جریان پیروزی شاپوروآیین دیهیم ستانی او از اهورا مزدا در هم بافته است. در این نقش برجسته در بیشاپور فارس ، شاپور سوار بر اسب رو به چپ دارد، جسد گوردیان زیرپای اسب افتاده است. شاپوربا دست راست امپراتورفیلیپ عرب را گرفته و فیلیپ با توجه به سنت درباره ایران دست ها را زیرآستین پنهان کرده است. والرین جلوی اسب شاپور زانو زده و این بار هم مسلح است.
رفتار متفاوت شاپور با والرین و فیلیپ از آن رو است که فیلیپ، در سا ل 244 م باپرداخت غرامت به شاپور با او پیمان صلح بست، درحالیکه والرین درحال نبردبا شاپور دستگیر شد.در این سنگ نگاره فرشته ای شناور در بالای اسب شاپور در حال دادن دیهیم شاهی به اوست.دردو سوی سنگ نگاره مجلس هایی در چهارردیف در نظر گرفته شده است که در آنها بلندپایگان ایرانی،اسیران رومی و حاملان غنیمت های جنگی ، هریک به طور جداگانه به نمایش در آمده اند.
شاه محمد پور سلمانی،علیرضا،فصلنامه مطالعات معماری ایران،شماره 6،پاییز و زمستان 93
علم الهدایی،پروین واحمدی منفرد، علیرضا،مجله تاریخ،دوره 8،شماره 30