مرد نمکی

بهره‌برداری از یك معدن نمك، 13 سال پیش به كشف اتفاقی جسدی منتهی شد كه در عرصه میراث فرهنگی استان زنجان سروصدای زیادی را برپا كرد. اولین جسد كشف شده از...

فاطمه وفائیان چهارشنبه 16 آبان 1386 | 16 سال پیشبهره‌برداری از یك معدن نمك، 13 سال پیش به كشف اتفاقی جسدی منتهی شد كه در عرصه میراث فرهنگی استان زنجان سروصدای زیادی را برپا كرد. اولین جسد كشف شده از یك معدن نمك در سال 1373 از معدن چهرآباد زنجان توجه باستان‌شناسان را به این محل جلب كرد. تحقیقاتی كه بر روی این جسد انجام شد حاكی از آن بود كه این مرد نمكی متعلق به 1700 سال پیش است. این فرد پس از ریزش معدن در هنگام كار، جان سپرده و در میان بلورهای نمك حفظ شده بود. این جسد پس از كشف توسط بهره‌بردار و انجام تحقیقات لازم بر روی جنسیت و سال تولد او، مرد نمكی شماره یك به موزه ایران باستان انتقال یافت و پس از آن، چهرآباد به عنوان منطقه حفاظت شده شناخته شد. 10 سال بعد، در تاریخ 10 آذرماه سال 84 مهمترین تیتر نشریات زنجان به كشف دومین جسد نمكی از این معدن اختصاص داشت. دومین جسد كشف شده مجموعه‌ای از استخوانهای خرد شده یك انسان بود. یك ماه بعد جمع مردان نمكی با كشف سومین اسكلت تكمیل شد. در همین سال اولین همایش مردان نمكی در استان زنجان برای بررسی وضعیت آنها تشكیل گردید. این دو جسد به اتاقی در موزه رختشویخانه، انتقال یافتند. پیدا شدن چهارمین و كاملترین نوع این اجساد از معدن نمك چهرآباد، اهمیت آنها را دوچندان كرد. همه این اجساد قربانیان ریزش معدن بودند ولی چهارمین جسد با سری كاملاً سالم و به همراه داشتن ابزاری در كنارش بیشتر از سه جسد دیگر موردتوجه قرار گرفت و به خاطر همین اهمیت كارشناسان میراث فرهنگی سعی كردند تا او را در محفظه‌ای نسبتاً استاندارد كه دما و رطوبت آن قابل كنترل است نگهداری كنند. رئیس سازمان میراث فرهنگی در آن زمان خبر از كشف یك غلاف چرمی با استخوانی در داخل آن، یك كمربند و یك جفت كفش از جنس چرم به همراه جسد چهارم خبر داد. پس از آن نام معدن چهرآباد درمیان 200 هزار و 901 اثر تاریخی به عنوان یك میراث ملی نوشته شد. اخباری با تیترهای ”چهره مردان نمكی بازسازی می‌شود“، ”سی‌تی‌اسكن و ام‌آر‌آی اجساد نمكی با امكانات موجود در ایران میسر است“. ”مردان نمكی راهی دانشگاه آكسفورد می‌شوند“، ”آلمانیها برای همكاری مشترك بر روی اجساد نمكی به زنجان می‌آیند“ در روزنامه مردم‌نو، پس از كشف چهارمین و كاملترین جسد به چاپ رسید كه پس از مدتی نتیجه آزمایشات نشان داد مرد نمكی شماره چهار پسری 14 ساله بوده و متعلق به دوره اشكانی است. اطلاعات مربوطه به مردان نمكی در یك كتاب با 2000 تیراژ به چاپ رسید. كمتر از یكسال بعد پنجمین جسد هم از محل معدن چهرآباد كشف شد و به موزه رختشویخانه انتقال پیدا كرد. به غیر از اولین جسد كشف شده، بقیه مردان نمكی داخل اتاقی دربسته كه بر سردر آن ورود برای افراد متفرقه ممنوع عنوان شده است نگهداری می‌شوند و مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وعده داده‌اند كه به محض آماده شدن فضای بنای ذوالفقاری این مردان در داخل آن به نمایش عموم گذاشته می‌شوند. این در حالی است كه در هنگام كشف هركدام از اینها، مسئولان آنها را به بهانه‌های گردشگری در این استان دانسته و معتقد بودند كه خیل عظیم‌ توریست برای دیدن آنها به زنجان خواهند آمد. چراكه این اجساد نمونه‌هایی منحصر به فرد در كل كشور هستند. در این میان به غیر از قسمت كوچكی از معدن چهرآباد یعنی محل تولد مردان نمكی، این محل هنوز مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و قرارداد شركت بهره‌بردار نشان می‌دهد كه سالانه 4000 تن نمك از این محل برداشت می‌شود. این در حالی است كه باستان‌شناسان معتقدند این محل از نظر تاریخی بسیار حائز اهمیت است. دومین همایش مردان نمكی از سوم تا پنجم آبان‌ماه سال جاری در زنجان برگزار شد تا برای دومین بار وضعیت این اجساد مورد بررسی كارشناسان و متخصصان ایرانی و خارجی قرار گیرد. به بهانه همین همایش در اتاق نگهداری مردان نمكی باز شده تا مدعوین همایش بتواند از این اجساد دیدن كنند. در حال حاضر دیگر باستان‌شناسان در محل چهرآباد به دنبال جسد دیگری نمی‌گردند چون مهندس عالی، سرپرست كاوشگران معتقد است كه در حال حاضر محلی برای نگهداری آنها وجود ندارد. كارشناسان زنجان منتظرند تا از نتایج این همایش برای بهتر شدن وضعیت نگهداری و چگونگی كاوش بر روی معدن استفاده كنند. منبع روزنامه مردم نو استان زنجان دسته‌بندیسایر جاذبه‌هازنجانکلید‌واژهمردنمکی2612 بازدید

امین پورآزرم شما از نژاد پاك آریایی هستی كه میراث آنها برایتان مهم است. شاد كام بُوی.چهارشنبه 16 آبان 1386 | 16 سال پیش

مهدی بیرامی باتشکر از اطلاعات جالب شما در حال حاضر می توان در موزه رختشوخانه این مرد نمکی را مشاهده نمود؟چهارشنبه 16 آبان 1386 | 16 سال پیش

بابک (-:چهارشنبه 16 آبان 1386 | 16 سال پیش

فاطمه وفائیان با تشكر از همه عزیزانی كه به من قوت قلب عنایت می نمایند . جناب آقای بیرامی : آخرین اطلاعات من حاكی از این است كه همینك مرد نمكی در رختشویخانه مستقر است . البته حدود 2-3 هفته پیش یك نمایشگاه اختصاصی در زنجان با عنوان مردان نمكی دایر بود كه متاسفانه من موفق به بازدبد از آن نشدم . همگی موفق باشید . چهارشنبه 16 آبان 1386 | 16 سال پیش

محمد واقعا جالب بود ممنونچهارشنبه 16 آبان 1386 | 16 سال پیش