ورود
جستجو
سرچشمه
وبلاگ
جشنوارهها
وبنامهها
نقشه ایران
جستجو
نقاشی های کهن غارهای اطراف شهرستان جهرم فارس و طرح روی جام سفالی شوش
محمد ناصری فرد
شنبه 4 تير 1401 | 8 ماه پیش
نقاشی های کهن غارهای اطراف شهرستان جهرم فارس و طرح روی جام شوش اخیراً کوهنوردان و علاقه مندان به میراث کهن ایران، درغارهای اطراف شهرستان جهرم، رنگین نگاره های pictograph متعدد و فنجان نماهایCupmark کهن کشف کرده اند؛ که با محبت فراوان، تعدادی از آنها را برای نگارنده ارسال داشته اند. خوشبختانه بررسی ها و معرفی چندین ساله ما و دیگر دوستان پژوهشگر آزاد بر روی سنگ نگاره های ایران سبب شده تا کوهنوردان عزیزهم با آن آثار تاریخی و هنری آشنا شوند. شاهد آن هستیم که کوهنوردان و غار نوردان عزیز به نقاشی های کهنی در ایران دست پیدا کرده اند؛ که ما تصورش هم نمی توانستیم بکنیم. آنها چه زیبا به تاریخ و فرهنگ کهن این سرزمین کمک می کنند که جای بسی سپاس دارد. یکی دیگر از نقاشی های غارهای اطراف جهرم را مورد آیکونوگرافی Iconography سیستمی، مضمونی و تطبیقی قرار داده ایم و به نتایج زیبا و شگفت انگیزی دست پیدا کرده ایم. نقش یک بزکوهی Ibex با شاخ های اغراقی و کهن نمایی شده که در وسط شاخ های آن، نقش انسانی وارونه دیده می شود (نماد مرگ)؛ یک دعای خیر، ای مرده ی مورد نظرهنرمند، مرگی با سعادت داشته باشی و فرشته ناجی محافظ تو باشد (نوعی دعا). این جزییات که بر شمردیم از نگاه باستان شناسان زیر سطحی پنهان است و دیده نمی شوند؟! از موارد بالا جالب تر، دُم اغراق شده ی بزکوهی است که شباهت به دُم اسب دارد. در دنیای واقع هیچگاه بزکوهی دُمی به این بلندی و بدین شکل ندارد. آن چیزی نیست بجز گیاه ریش بز، اُرمک، سومه ، هوم، هومه ( گیاه مانایی) Ephedra در قالب نوعی دعا، که اغلب با نقش سنگ نگاره ها و طرح روی سفالینه ها همراه است( ای فرشته ی ناجی ماری و ماریانه، همیشه مانا باشی)؛ یک پیام رسا و همگانی در قالب نوعی دعا که برای مردمان آن دوران براحتی قابل درک و فهم بوده است. در عرصه ی تطبیق با یکی از شاهکارهای هنر سفال ایران، یعنی جام سفالین شوش، با شباهت های پیامی همگون با نقاشی کهن درون غار جهرم روبرو شدیم و آن دُم طرح بزکوهی روی جام سفالی بود که چون دُم اسب خلق شده بود. ما در دنیای واقع چنین بزکوهی نداریم که دُمی چون اسب شاخه شاخه و بلند داشته باشد. آن دُم چیزی نیست جز ریش بز، یا همان گیاه مانایی! ای فرشته ی ناجی مشی و مشیانه، این جام همیشه پر از نعمت باشد، از ما هم محافظت کن و مانا باشی (نوعی دعا). طرح روی جام شوش، همچون نقش رنگین نگاره، دارای سبک هنری اندیشه نگار ideogram است و مضامین و پیامی غیر از شکل ظاهری اش دارد. این چیزی است که تاکنون در ایران بدان اهمیت داده نشده است و طرح بزکوهی در قالب حیوان Realism تفسیر و تحلیل شده است و به همین جهت پیام های مستتر در آن دیده نمی شوند. اغلب طرح روی سفالینه های پیش از تاریخ ایران، نوعی خط تصویری Pictographs است و در پس آنها اندیشه ها و پیام ها نهفته است؛ اغلب از یک باوری آیینی انتزاعی و درهم تنیده از اسطوره ها، نقاشی های کهن درون غارها پیروری می کنند؛ که بیشترین این رویه ها را در طرح و نقش های بزکوهی سبک اندیشه نگار می بینیم ؛ که همانطور که اشاره شد؛ تاکنون بدان توجه نشده است. آیکونوگرافی سنگ نگاره ها، طرح روی سفالینه ها، دست بافت ها، پیکره های گلی و مفرغی در ایران از یک درهم تنیدگی همراه با ذهنیت فلسفی خاص برخوردارهستند؛ که فرد بدور از آنها قادر به تفسیر و تحلیل علمی و متقن نیست. در پایان از خبرگزاری ایرانا در شهرستان جهرم و جناب مهندس قربانی سپاس فراوان داریم.
با احترام- دکتر محمد ناصری فرد باستان شناس هنر و پژوهشگر آزاد سنگ نگاره های ایران 4/4/1401
کلیدواژه
نقاشی کهن
غار
جهرم
فارس
جام شوش
106 بازدید
رنگین نگارهای اطراف شهرستان جهرم
رنگین نگاره های pictographs مکشوفه در غاری در اطراف شهرستان جهرم از استان فارس، نقاشی های کهنی هستند؛ که در چندین مرحله و با رنگ های سیاه، قرمز و نارنجی حلق شده اند.
سنگشکن، بزرگترین غار دستساز جهان در جهرم
غار سنگشکنان جهرم که بین محلیها به نام سنگاِشکن معروف است، بزرگترین غار دستساز خاورمیانه و یکی از بزرگترین و زیباترین غارهای مصنوعی جهان است.
بزرگترین غار دستی
باغستان مرکبات و خرما در جنوب استان فارس
بهار و انواع رایحه های خوش درختان مرکبات و زیبایی رنگ نخلستان
بهار کوهستان استهبان
مسیر ییلاقی سلسله جبال تودج استهبان در استان فارس
برای درج کامنت وارد شوید
آخرین پستها
جوغن Joghan چیست؟
رنگین نگاره های pictograph غارهای استان فارس
نقاشی های کهن غار دوشه، سیر و نمایشی از اهلی کردن اسب
اهلی کردن سگ در ایران باستان
نقاشیهای کهن دیوارهی کوهها تا طرح روی سفالینههای پیش از تاریخ ایران
بانوی شکارچی عصر پارینه سنگی
مردمانی که سخن ها در دل تاریخ دارند و ما نمی دانیم.
کشف نقش کرگدن دو شاخ در میان سنگ نگاره های ایران
غار کرفتو در کردستان، اعجاز سیر خط ، هنر و تاریخ
جایگاه نقطه بر سنگ نگاره های کهن و طرح روی سفالینه های پیش از تاریخ ایران
© ۱۳۷۹-۱۴۰۱ نمای ایران
راهنمای سفر و گردشگری ایران
نقشه ایران
درباره نمای ایران
راهنمای نمای ایران
وب نامهها
جشنوارههای فیلم و عکس
همکاری با نمای ایران
دریاچه کویر
جاذبههای گردشگری
جاذبههای طبیعی ایران
جاذبههای تاریخی ایران
جاذبههای فرهنگی ایران
کوهها و قلههای ایران
دژها و قلعههای ایران
وبلاگ
محتوای آموزشی
جشنوارههای نمای ایران
بومگردیها
وبنامه هوم
بابک ارجمندی
دوستان
عطاری آنلاین اییحکیم
دستسازههای چوبی
فارسی - اشتراکگذاری محتوا
بیدلینک - اشتراکگذاری لینک
بومکم - تصویر زنده ابری
آنشلف - دستسازههای ایرانی