سرای مشیر (دژ برازجان)

دژ برازجان (سرای مُشیر) در مقابل میدان اصلی شهر برازجان که به میدان شهرداری معروف می باشد بنای بسیار معتبر ومستحکمی به نام «دژ» قرار دارد که از ابنیه...

عادل جمالی دوشنبه 30 شهريور 1388 | 16 سال پیشدژ برازجان (سرای مُشیر) در مقابل میدان اصلی شهر برازجان که به میدان شهرداری معروف می باشد بنای بسیار معتبر ومستحکمی به نام «دژ» قرار دارد که از ابنیه باشکوه دوره قاجاریه به شمار می رود ودر سال 1288 ه.ق مطابق با سال 1250 ه.ش بنا به دستور یکی از نیکوکاران به نام «حاج میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک شیرازی» با هزینه ای معادل چهل هزار تومان به پول آن زمان و با معماری استادانه مرحوم «حاج محمد رحیم شیرازی» ساخته شده است. سبک بنای این ساختمان عظیم که در اصل کاروانسرایی بوده متعلق به دوره قاجاریه می باشد وبا طرز بسیار باشکوهی ساخته شده بطوری که دیدن آن انسان را به تعجب وا می دارد. مصالحی که در ساختن این کاروانسرای بزرگ به کار رفته تماما از سنگ وساروج و دیوارها وکف ساختمان از تخته سنگ های بزرگ وکوچک پوشیده شده ودارای چهار برج مرتفع با کوشک های متعدد می باشد. این بنای عظیم که در سراسر استانهای فارس وبوشهر نمونه آن کمتر به چشم می خورد الحق با هنرمندی واستادی بسیار عالی ساخته شده است به طوری که پس از گذشت یک قرن وربع همچنان استوار وپا برجای باقی مانده است. از این ساختمان باشکوه تا سال 1300 ه.ش به عنوان کاروانسرا استفاده می شد و چون برازجان بر سر راه تجارتی بندر بوشهر به شیراز واقع است قوافلی که قصد عبور از این شهر را داشتند هنگام ورود به شهر در این کاروانسرا اقامت می نمودند. مساحت کل این بنا برابر 700 متر مربع با زیر بنایی معادل 4200 متر مربع می باشد. این بنا دارای چهار برج مرتفع هر یک به ارتفاع 12/70 متر است. اندازه ظلع شرقی- غربی آن بطول 90 متر واندازه ظلع شمالی- جنوبی آن به عرض 70 متر می باشد. این کاروانسرا مجموعا دارای 68 باب اتاق بوده که بعدها بنا به دلایلی تغییراتی در آن داده شده است. از سال 1301 ه.ش که بعضی از ادارات ودوائر دولتی در برازجان تاسیس گردید، این ساختمان محل استقرار این ادارت شد. از جمله دوائر دولتی که مدتی در این ساختمان استقرار داشتند ادارات مالیه(دارایی)، پست، تلگراف و دخانیات منطقه جنوب بود که تاسال 1310 در آنجا مستقر بودند و از آن پس ادارات مذکور به محل های دیگری انتقال داده شدند با این وجود این ساختمان به مدت ده سال محل استقرار قشون نظامی بود که برای خلع سلاح عمومی به منطقه دشتستان وارد می شدند. از سال 1333 ه.ش ساختمان مورد نظر با تغییرات وتعمیراتی که در آن بکار رفت در اختیار اداره شهربانی برازجان قرار گرفت، پس از آن با تغییرات مجددی که در بعضی از قسمتهای داخلی ساختمان صورت پذیرفت آن را بصورت بند های مختلف برای استقرار زندانیان سیاسی ومحکومان عادی آماده نمودند. از سال 1336 ه.ش این ساختمان به «دژ» معروف گردید وبصورت یکی از مخوفترین زندانهای ایران درآمد. در سال 1353 ه.ش که زندان«عادل آباد» شیراز آماده شد کلیه زنانیان سیاسی از زندان برازجان به آنجا انتقال داده شدند واز آن پس این زندان به زندانیان عادی اختصاص داده شد. لازم به یادآوری است که تا پیش از تاسیس زندان عادل آباد شیراز افراد نام آور وافراد سترگ ومبارزی سالهای طولانی از عمر خود را در سلولهای تاریک ونمناک را در این قلعه سپری نمودند. از جمله افراد سرشناسی که سالهایی از عمر خود را در این زندان بسر بردند می توان به شمس الدین امیر علایی، احمد انهاری، دکتر یدالله سحابی، مهندس مهدی بازرگان، دکتر سید محمد مهدی جعفری، علی محمد عموئی و ده ها نفر دیگر یاد کرد. لرد کروزن سیاستمدار و مورخ انگلیسی که زمانی سراسر ایران را در نوردیده وبنا به گفته خود اکثر کاروانسراهای ایران را از نزدیک تماشا کرده بود، درباره استحکام وعظمت کاروانسرای برازجان نیز اظهار نظر کرده ودرباره آن چنین می نویسد: « در میان تمام آنهایی که من دیده بودم این کاروانسرا بهتر ساخته شده بود و بهتر هم مانده بود. من به درون کاروانسرا رفتم وآن را بازدید نمودم از سنگهای بسیار محکمی ساخته شده، طرح ساختمان هم قابل تحسین بود، علاوه بر ایوان وسکوها و اتاقها واصطبل معمولی چند دستگاه بالا خانه برای اقامت توانگرانی که با خانواده خود از آن حدود می گذشته اند داشته است». طبق اطلاعات واصله این بنای قدیمی در آینده به موزه استان تبدیل خواهد شد زیرا در حال حاضر توسط میراث فرهنگی در دست مرمت می باشد بایدخاطرنشان داشت که کاروانسرا از بناهای موقوفه می باشد و در تملک سازمان اوقاف است. دسته‌بندی دژها ، قلعه‌ها ، برج و مناره‌ها کلید‌واژه سرای مشیر برازجان90K بازدید

مهدی مخلصیانقلعه سپید ندوشنهنگامی که وارد شهر ندوشن شوید، از دور قلعه زیبایی را بالای تپه‌ای خواهید دید. این قلعه کوچک قلعه سپید یا سپیده یا سفیده نام دارد.

مهدی مخلصیانقلعه خرانقاگر از میبد حدود ۶۰ کیلومتر در جاده‌ای که به سمت طبس می‌رود برانیم، به روستای زیبایی می‌رسیم که خرانق نام دارد. روستای زیبایی که در دشتی وسیع در کنار ارتفاعاتی نه چندان بلند جای گرفته و با کاروانسرا و قلعه‌ای بسیار زیبا خودنمایی می‌کند.

مهدی مخلصیانارگ فورگدرباره روستای فورگ و ارگ آن اندکی پیش از سفرم خواندم و شنیدم. اما شنیدن کی بود مانند دیدن! فورگ روستایی از در بخش درمیان از استان خراسان جنوبی است که در بلندترین نقطه آن ارگی زیبا ساخته شده است.

بابک ارجمندیقلعه کنگلو معروف به عقاب مازندرانعقاب مازندران یا قلعه کنگلو یادگاری اساطیری

دریاچه کویر قلعۀ قدیمی ایراجاز دیگر مناطق دیدنی و تاریخی این منطقه می‌توان به قلعه‌ای قدیمی که روی ارتفاعات این روستا استوار است، اشاره کرد.

دریاچه کویر قلعۀ ساسانی گرمهیکی از مناطق گردشگری گرمه، قلعه‌ای قدیمی ساخته‌شده از گل، خشت و سنگ است.

دریاچه کویر قلعۀ بیاضهقلعۀ بیاضه یکی از کهن‌ترین قلعه‌های منطقه و در ردیف حصارها و دژهای قابل توجه در ایران است.

دریاچه کویر قلعۀ انوشیروان عادلقلعه جندق یا قلعۀ انوشیروان عادل از بناهای تاریخی شهر جندق و تنها قلعۀ مسکونی در ایران کنونی‌ست.

دریاچه کویر قلعۀ کرشاهی، کارشاهی یا قلعه سرداراین بنا بین رشته‌کوه سفیدآب و ملک صدرا واقع شده، در زمان قاجار توسط نایب حسین کاشی ساخته شده

نادر چقاجردیمیل اژدهابنای سنگی میل اژدها که به نام های دیمه‌ میل و میل آزاد نیز نامیده می شود بنایی ساخته شده از ۱۶ ردیف سنگهای بزرگ تراشیده شده به شکل مکعب مستطیل بوده که بر دامنه تپه ای سنگی در ۵ کیلومتری غرب (جنوب غربی) شهرستان نورآباد و در نزدیکی راه این شهر به روستای آهنگری واقع شده است.

نادر چقاجردیقلعه کرشاهیقلعه کرشاهی یکی، از کامل‌ترین و مستحکم‌ترین قلعه‌های دفاعی فلات ایران، در شمال شهر بادرود و شرق شهر ابوزیدآباد از توابع کاشان قرار دارد.

جمال زعیمی یزدیچهارطاقی و قلعه باستانی نخلکچهارطاقی و قلعه باستانی در کنار روستا و معدن سرب نخلک در حدفاصل شهر انارک و چوپانان در مسیر نایین به طبس واقع شده است

رحیم زیوریقلعه کنگلو، دژی مستحکم در میان کوه های البرزقلعه کنگلو مانند دژی مستحکم و استوار در میان یک استار طبیعی در بالای دره باستانی آرم ...

محمد رفیعیقلعه تاریخی مارکوهقلعه تاریخی مارکوه کتالم. بام رامسرقلعه مارکوه بر بالای کوه مارکوه در سمت شرق کتالم از توابع شهر رامسر واقع شده است.

ابراهیم حقیقیقلعه خانیکقلعه خانیک، بنایی بسیار قدیمی ساخته شده از خشت و گل و سنگ بر فراز قله شمالی روستای خانیک (شهرستان فردوس) (خانیک شاه) در بخش مرکزی شهرستان فردوس است

مجتبی ملانظرگنبد بازشاهکار معماری مشهور به گنبد باز شکاری، اثری تاریخی از زمان شاه عباس صفوی است که ...