آسیاب‌های آبی دزفول

آسیاب های آبی دزفول یکی از آثار ارزشمند تاریخی ، معماری و گردشگری شهرستان دزفول بوده و به شماره ۳۹۸۴ در ردیف آثار ملی به ثبت رسیده اند . آنچه امروز به...

آسیاب‌های آبی دزفول
ز.ر پنجشنبه 21 مهر 1390 | 14 سال پیشآسیاب های آبی دزفول یکی از آثار ارزشمند تاریخی ، معماری و گردشگری شهرستان دزفول بوده و به شماره ۳۹۸۴ در ردیف آثار ملی به ثبت رسیده اند . آنچه امروز به عنوان آسیاب های آبی شناخته می شود ، مجموعه ای است از سازه های آبی که در گذشته به عنوان بند و آسیاب استفاده می شده است. این مجموعه در ارتباط با جریان دایمی رود دز و با توجه به بررسی هایی که بر روی نمونه هایی از مصالح این آسیاب ها انجام شده ، همزمان با شکل گیری هسته ساسانی شهر در بستر رودخانه ساخته شده و در دوره های بعدی توسعه شهر، به فراخور نیاز ساکنین جدید ، توسعه یافته اند. پیشینه تاریخی آسیاب های آبی در ارتباط با سازه پل قدیم دزفول بوده که به دوره ی ساسانیان بر می گردد ولی عمده آثار موجود از آسیاب ها که در سه بخش از رودخانه موجود می باشند به دوره های تاریخی صفویه و قاجاریه بر می گردد. این سازه ها از مصالحی چون قلوه سنگ رودخانه ای ، آجر و با ملات ساروج ساخته شده اند . فرم معماری آسیاب ها برگرفته از سبک معماری بومی شهرستان دزفول بوده و به صورت یک مجموعه بهم پیوسته ساخته شده و بهم مرتبط می باشند. پایه های سازه اتاقک آسیاب های دزفول از ملات گچ و خاکستر و آجرها در سه ردیف هستند که تکرار می شود و قسمت هایی از سنگ ساخته می شود. دیوار ها نیز از آجر و سنگ قلوه رودخانه و ملات ساروج که نوعی آهک بندی بوده ، پوشیده شده است. . ارتفاع درون اتاقک این آسیاب ها تا کف رودخانه حدود ۴ متر می باشد و حالت تقارن دارند و با نمای کشتی مانند ساخته شده اند. این نوع معماری برای تنظیم فشار آب و یا تشدید آن بوده است. نحوه کنار هم قرارگیری آسیاب های دزفول به شکلی است که در گذشته حالت سد مانند داشته تا به وسیله آن آب را به جای مورد نظر هدایت کنند. قسمت اول که همان سازه های فعلی به جای مانده از آسیاب هاست ، عرض رودخانه را قطع می کرده پل بند یا دَمبِرِج هستند که کارش علاوه بر ارتباط قسمت غرب و شرق رودخانه ، در زمان مورد نیاز ، سطح رودخانه را برای اموری نظیر آبرسانی و یا اب کشاورزی بالا یا پایین می برد. این سیستم ، سیستم پیشرفته ساسانی بوده و رومن گریشمن در کتاب هنر انسان این سیستم را قدیمی ترین سیستم های آبیاری جهان در دوره باستان معرفی کرده است و قدمت آن را در حدود ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ سال عنوان می کند که پژوهش های جدید این قدمت را تایید می کنند. این سازه ها پل بند عظیمی بوده که بعداً با تغییراتی در قسمت های آن به آسیاب تبدیل شده که با توجه به طول زمان تغییراتی توسط سیلاب ها و عوامل انسانی در آن ها رخ داده است که آخرین تغییرات آن را می توان در زمان صفویه با تکامل سیر تولید آجر و تغییر در ابعاد آن به اندازه ۱۸٫۵ در ۱۸٫۵ در ۳٫۵ سانتی متر دانست. در وسط رودخانه بر روی یکی از دهانه ها ، آثار طاق عظیمی است که شبیه ایوان های ساسانی بوده و با توجه به علاقه شاهان ساسانی می توان حدس زد که باقیمانده جایگاه سردار و یا محتشمی در گذشته بوده است. در گذشته برای آسیاب کردن گندم درون آسیاب ها، سنگ دو تکه ای وجود داشته که قسمت پایین آن ثابت بوده و بر اثر نیروی آب رودخانه چرخ آسیاب باعث گردش سنگ بالایی شده است. در گذشته آسیابها دارای مالکیت خصوصی بوده که به آسیابان به اصطلاح محلی لُوینه می گفتند . تعداد آسیابها در دوره ی صفویه حدود ۵۰ تا ۶۰ عدد بوده که بخشی از آنها در اثر سیلابهای فصلی تخریب گردیده است . با این حال بسیاری از آسیاب ها با توجه به نیاز مردم دزفول به تامین آرد تا اوایل دوره پهلوی دوم ( دهه ۴۰) فعال بوده اند اما با ورود تکنولوژی جدید نظیر کارخانه های آرد یا به اصطلاع مکینه ، این آسیاب ها جایگاه اولیه خود را از دست دادند. در هر آسیاب ۵ نفر مشغول به کار بوده اند. یک نفر مسئول آوردن گندم با قاطر ، یکی مسئول آوردن گندم ها تا سنگ آسیاب ، یکی مسئول سنگ آسیاب و دیگری مسئول جمع آوری آرد بود و یک نفر هم در شب ها مسئول آسیاب بوده است. در فصولی که میزان حجم آب رودخانه کم می شده برای بالا آمدن سطح آب و همچنین انحراف آب به سمت آسیاب ها از سبدهای حصیری که درون آنها از سنگ پر می شده و بر روی هم قرار می گرفته استفاده می شده که مجموعاً تشکیل یک بند انحرافی را می دادند و در اصطلاح محلی به آن چوسَله گفته می شد . آسیاب های آبی دزفول در بخش های مختلف رودخانه دز ساخته شده اند. بخشی از آنها به فاصله حدود ۸۰۰ متر از سد تنظیمی دزفول و در جنوب تفریحگاه ساحلی دز ، بخش در زیر پل جدید (دوم) دزفول و بخشی نیز در کنار پل قدیم دزفول ساخته شده اند. با توجه به ارزش های تاریخی ، معماری و فرهنگی این آسیاب ها ، به تازگی تلاش هایی توسط سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری دزفول برای حفظ ، مرمت و بازسازی این آسیاب ها صورت گرفته که عمده این تلاش ها روی آسیاب های زیر پل دوم دزفول صورت گرفته که به آسیاب های شیخ و عماد نیز معروف بوده و در راستای استفاده بهتر با محوطه سازی و ایجاد سفره خانه سنتی در کنار آنها و همچنین بازسازی و راه اندازی چرخ یکی از آسیاب ها ، این مجموعه لقب موزه آب به خود گرفته است . قرارگیری موزه آب دزفول ( مجموعه آسیاب ها) در کنار رودخانه همیشه خروشان دز و در جاده ساحل در مرکز شهر دزفول و همسایگی پارک ساحلی رعنای دزفول ، همچنین نمای زیبای پل قدیم دزفول ، این مجموعه را به یکی از جاذبه های گردشگری منطقه تبدیل کرده و تاکنون استقبال خوبی از آن صورت گرفته است. ( از سایت: "تاریخ ما" / turism.tarikhema.irدسته‌بندی سایر جاذبه‌های تاریخی خوزستان کلید‌واژه آسیاب‌هایآبیدزفول81K بازدید
سکه های ساسانینمای ایران نمای ایران سکه های ساسانیسلسله ساسانی آخرین سلسله قدرمت و جهانی ایران بود. آنها خود را نوادگان و وارثان امپراطوری هخامنشیان می دانستند
سنگ نگاره های ایران و گمانه یوفوها Ufoمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردسنگ نگاره های ایران و گمانه یوفوها Ufoطی بررسی و مطالعات یک دهه ای که بر روی سنگ نگاره های نقاط مختلف ایران و دیگر نقاط جهان داشتیم به نقوش انسان هایی بر خورد می کردیم که دستان و پاهایی باز داشتند ... .
سنگ نگاره های ایران و سکه های ایلماییمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردسنگ نگاره های ایران و سکه های ایلماییسنگ نگاره های ایران، مبانی تاریخ و هنر این سر زمین محسوب می شوند که رد پای آنها در کلیه عرصه های زیستی نیاکان قابل رصد است.
شوشترنادر چقاجردینادر چقاجردیشوشترابن مقنع گوید: اول شهری که پس از توفان نوح بنا نهادند، شوش و شوشتر بود.
کوبه ها زنگهای اخبار امروزیعلی ناصریعلی ناصریکوبه ها زنگهای اخبار امروزیکوبه ها درقدیم بر روی درب نصب می شود تا کسی که پشت در قرار گرفته صاحب خانه را از حضور خود مطلع کند
نقوش انسان های فرا زمینیمحمد ناصری فردمحمد ناصری فردنقوش انسان های فرا زمینینقاشی های درون غارهاو کوه های ایران، اسناد دست اولی هستند که با کشف آنها نگاه به تاریخ و هنر بشر متحول می شود.
نقش و نگار آجری گنبد سلطانیهمظفر کشاورزمحمدیانمظفر کشاورزمحمدیاننقش و نگار آجری گنبد سلطانیه
گنبد سلطانیهمظفر کشاورزمحمدیانمظفر کشاورزمحمدیانگنبد سلطانیه
فرش زمرّدین بهاریمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانفرش زمرّدین بهاریارتفاعات سرسبز زاگرس در شمال خوزستان
پل شهدای لالیمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانپل شهدای لالیشاهکار مهندسان ایرانی بر روی دریاچه سد گتوندعلیا در شمال خوزستان
دریاچه سد گتوندعلیامهرداد زینلیانمهرداد زینلیاندریاچه سد گتوندعلیاشهرستان لالی، شمال استان خوزستان
ضیافت بهارمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانضیافت بهارلاله زارهای دامنه های سرسبز زاگرس، شهرستان لالی، شمال خوزستان
بند میزان شوشترعلی امیرپورعلی امیرپوربند میزان شوشتربندمیزان سدی است در شوشتر و ساختهٔ دست انسان، مربوط به دوره ساسانیان که تا امروز پابرجاست...
پل قوسی کارون 3جمال زعیمی یزدیجمال زعیمی یزدیپل قوسی کارون 3این پل بر روی دره ای به عمق 250 متر واقع در محدوده دریاچه سد و نیروگاه کارون 3 و به جهت جایگزینی جاده قدیمی ایذه – شهرکرد ساخته شده.
جاده شهرکرد - ناغان - ایذهجمال زعیمی یزدیجمال زعیمی یزدیجاده شهرکرد - ناغان - ایذهجاده قدیم شهرکرد - ناغان - ایذه یکی از زیباترین جاده های کشور میباشد
مجموعه آبشارهای شیوندمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانمجموعه آبشارهای شیوندجلوه زیبای طبیعت در شمال خوزستان
طبیعت بهاری دهدزمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانطبیعت بهاری دهدزمرتفع ترین شهر استان خوزستان
پل ساسانی دزفولn nouriپل ساسانی دزفولپل ساسانی دزفول قدیمیترین پل استوار جهان در استان خوزستان
آبشار شوی دزفولn nouriآبشار شوی دزفولآبشار شوی دزفول از جاذبه های بسیار زیبای طبیعی شهرستان دزفول در شمال استان خوزستان است که اولین اثر طبیعی ثبت ملی خوزستان می باشد.
کاریز (شهر زیرزمینی )جزیره کیشجمال زعیمی یزدیجمال زعیمی یزدیکاریز (شهر زیرزمینی )جزیره کیشقنات کیش بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را تامین می‌کرده است.
کاریز جزیره کیشجمال زعیمی یزدیجمال زعیمی یزدیکاریز جزیره کیشقنات کیش بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را تامین می‌کرده است.
طبیعت ایذهعیسی حسینیعیسی حسینیطبیعت ایذهروستای سادات حسینی از توابع ایذه
طبیعت ایذهعیسی حسینیعیسی حسینیطبیعت ایذهخوزستان - ایذه - دشت سوسن
ایذهعیسی حسینیعیسی حسینیایذهخوزستان - ایذه
کوه آتشگاهمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانکوه آتشگاهتپه ای باستانی در غرب شهر اصفهان
آسیاب آبی خوانسارجمال زعیمی یزدیجمال زعیمی یزدیآسیاب آبی خوانسارصدای سنگ تنها آسیاب آبی قدیمی استان اصفهان در خوانسار شنیده می شود.(صاحب نیوز)
دریاچه سد کارون 3جمال زعیمی یزدیجمال زعیمی یزدیدریاچه سد کارون 3سد کارون ۳ یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران است، که بر روی رودخانه کارون در جنوب غربی ایران احداث شده‌است
مجسمه آریوبرزنآرمان باقرپور نجف آبادمجسمه آریوبرزنیاسوج ، فلکه آریوبرزن
مسجد جامع قاینمحمود طالبی محمود طالبی مسجد جامع قایناین مسجد بنایی است بسیار قدیمی و درنهایت شکوه و جلال که علاوه بر روحانیت معنوی دارای ظاهری دلچسب و فرح انگیز است.امروز با گذشت 1100سال همچنان این بنا بلندترین عمارت قائن می باشد.
تپه های تاریخی روانسرخالد محمدی تپه های تاریخی روانسردر ابتدای مسیر ورود جاده کرمانشاه به شهرستان روانسر در حدود 450 متری از جنوب جاده اصلی شهر، تپه های سه گانه متصل به هم وجود دارند که در نزد مردم منطقه به نام تپه موسی معروف می باشند.
کندوهای قدیمی - مسجد جامع قدیمی شهر کدکنمجید رفیعیمجید رفیعیکندوهای قدیمی - مسجد جامع قدیمی شهر کدکنکندوهای قدیمی ویژه نگه داری گندم و غلات
آبشار شِویمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانآبشار شِوییکی از زیباترین آبشارهای ایران در شمال خوزستان
گاوچاه ورزنهحیدر احمدی ورزنهحیدر احمدی ورزنهگاوچاه ورزنهبر اساس عکسی که در مسجد جامع اصفهان از گاو چاه وجود دارد، گاو چاه حدود 600 سال قدمت دارد و در زمان هایی که در تابستان حدود دو ماه آب نبود، گاوها را به چاه می بستند و از چاه برای آبیاری و شرب، آب می کشیدند؛ این روش نه در اصفهان و نه در هیچ کجای دنیا نظیر و مانند ندارد.
شقایق کویریمحمد رزازانمحمد رزازانشقایق کویری
روستای شهری کهنههادی کراییهادی کراییروستای شهری کهنه
شیمبارمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانشیمبارشیرین بهار طبیعت زیبا در مرز استان های چهارمحال و خوزستان
آبشار شیوندمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانآبشار شیوندتجلی زیبای عظمت الهی در طبیعت زیبای شمال خوزستان
منطقه حفاظت شده شیوندمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانمنطقه حفاظت شده شیوندمنطقه حفاظت شده شیوند در شمال خوزستان
بهار زیبای زاگرس مرکزیمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانبهار زیبای زاگرس مرکزیمنطقه حفاظت شده شالو و منگشت خوزستان
آسیاب شتر قدیمی شهر ورزنهحیدر احمدی ورزنهحیدر احمدی ورزنهآسیاب شتر قدیمی شهر ورزنهآسیاب شتری، قدمتی بیش از 300 سال از دوره صفویه به این سو دارد و در نوع خود بی نظیر است و تاکنون گردشگران داخلی و خارجی بسیاری به اینجا آمده، از این مکان دیدن کرده اند و بسیار برایشان جذاب و دیدنی بوده است.
کشتی یونانی - جزیره کیشمحمد رزازانمحمد رزازانکشتی یونانی - جزیره کیشین کشتی در ۴ مرداد ۱۳۴۵ در نزدیکی روستای «باغو» به گِل نشست. این کشتی در سال ۱۳۲۲ توسط شرکت ویلیام همیلتون در گلاسکو ساخته شد. وزن کشتی در هنگام ساخت ۷۰۶۱ تن و طول آن ۱۳۶ متر بوده است. این کشتی بین مالکان انگلیسی و ایرانی مختلفی دست به دست شده بود و آخرین مالک آن یک یونانی بود. نام‌های کشتی به ترتیب «امپایر ترومپت»، «نچرالیست»، «کوروش پارسی»، «همدان» و در هنگام به گل نشستن «کولا اف» بوده‌است. علت به گل نشستن کشتی همچنان در پرده‌ای از ابهام است.
دشت سوسنمهرداد زینلیانمهرداد زینلیاندشت سوسنطبیعتی زیبا و دلفریب در استان خوزستان
سد کارون سهمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانسد کارون سهشاهکار سدسازی ایران در استان خوزستان
غار خفاش دهلرانمحمد رزازانمحمد رزازانغار خفاش دهلراناین غار در 3 کیلومتری شمال شرقی شهر دهلران در دامنة کوه مشرف به دره و چشمه‌های آب گرم دهلران واقع شده است. این غار به علت زندگی میلیون‌ها خفاش در داخل آن، به غار خفاش معروف شده است. خفاش‌های آن از نوع دم‌دار و بزرگ هستند. این غار دهلیزهای وسیعی دارد که عمق بعضی از قسمت‌های آن به 400 متر می‌رسد.
غار خفاشمحمد رزازانمحمد رزازانغار خفاشاین غار در 3 کیلومتری شمال شرقی شهر دهلران در دامنة کوه مشرف به دره و چشمه‌های آب گرم دهلران واقع شده است. این غار به علت زندگی میلیون‌ها خفاش در داخل آن، به غار خفاش معروف شده است. خفاش‌های آن از نوع دم‌دار و بزرگ هستند. این غار دهلیزهای وسیعی دارد که عمق بعضی از قسمت‌های آن به 400 متر می‌رسد.
سد دزمحمد رزازانمحمد رزازانسد دزسد دز یک سد بتُنی برق‌آبی است که در پیش از انقلاب بر روی رودخانه دز توسط یک کنسرسیوم ایتالیایی در ۲۳ کیلومتری شمال شرقی شهر دزفول واقع شده‌است. احداث شد. این سد ۱۲۵۰۰۰ هکتار از اراضی پایین دست را آبیاری می‌کند و نقش مهمی در کنترل سیلاب‌های بالادستش دارد. نیروگاه این سد دارای قدرت نصب ۵۲۰ مگاوات می‌باشد.
سد دزمحمد رزازانمحمد رزازانسد دزسد دز یک سد بتُنی برق‌آبی است که در پیش از انقلاب بر روی رودخانه دز توسط یک کنسرسیوم ایتالیایی در ۲۳ کیلومتری شمال شرقی شهر دزفول واقع شده‌است. احداث شد. این سد ۱۲۵۰۰۰ هکتار از اراضی پایین دست را آبیاری می‌کند و نقش مهمی در کنترل سیلاب‌های بالادستش دارد. نیروگاه این سد دارای قدرت نصب ۵۲۰ مگاوات می‌باشد.
سد دزمحمد رزازانمحمد رزازانسد دزسد دز یک سد بتُنی برق‌آبی است که در پیش از انقلاب بر روی رودخانه دز توسط یک کنسرسیوم ایتالیایی در ۲۳ کیلومتری شمال شرقی شهر دزفول واقع شده‌است. احداث شد. این سد ۱۲۵۰۰۰ هکتار از اراضی پایین دست را آبیاری می‌کند و نقش مهمی در کنترل سیلاب‌های بالادستش دارد. نیروگاه این سد دارای قدرت نصب ۵۲۰ مگاوات می‌باشد.
بهار روستای شهری کهنههادی کراییهادی کراییبهار روستای شهری کهنهبهار درروستای شهری کهنه واقع دربخش زیدون ازتوابع شهرستان بهبهان
قلعه سُلاسِلسید محمد مهدی شریعت زادهقلعه سُلاسِلقلعه سُلاسِل با قدمت حدود 2000 سال و در دوران اشکانی و در شهر شوشتر ساخته شده است.
آرامگاه دانیال نبی شوشمحمد رزازانمحمد رزازانآرامگاه دانیال نبی شوشدانیال در باور ادیان ابراهیمی یکی از پیامبران بنی اسرائیل (قرن هفتم پیش از میلاد) است. دانیال به زبان عبری به معنای «خدا قاضی من است» می‌باشد
گلگشتی در مُنگشت...!!مهرداد زینلیانمهرداد زینلیانگلگشتی در مُنگشت...!!منطقه حفاظت شده شالو و منگشت واقع در استان خوزستان، ما بین شهرستان های دهدز و ایذه و در ارتفاعات پوشیده از جنگل های بلوط زاگرس مرکزی ایران قرار گرفته است. بهار در این منطقه بسیار تماشایی و رویایی است.
شکوه بهار در جنگل های زاگرسمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانشکوه بهار در جنگل های زاگرسجنگل های نیمه گرمسیری زاگرس مرکزی ایران، جلوه گاه زیبایی از بهار شده اند. بهاری که جامه ای سبز و زیبا با نقش و نگاری رنگین بر تن طبیعت پوشانده است. جنگل های بلوط شهرستان دهدز خوزستان نمونه زیبایی از این جلوه گری با شکوه هستند.
روستای شهری کهنههادی کراییهادی کراییروستای شهری کهنهکوه های روستای شهری کهنه که از رسته کوه های زاگرس سرچشمه میگیرد بسیار جای باصفاو نسبتا بکری است
روستای شهری کهنههادی کراییهادی کراییروستای شهری کهنهطبیعت روستای شهری کهنه واقع در بخش زیدون از توابع شهرستان بهبهان استان خوزستان
مقبره ابراهیم ابن اسحاق کدکنیمجید رفیعیمجید رفیعیمقبره ابراهیم ابن اسحاق کدکنیمقبره ابراهیم ابن اسحاق کدکنی (پدرشاعروعارف نامدار عطار کدکنی نیشابوری) ورودی شهر زیبای کدکن
استان خوزستاننمای ایران نمای ایران استان خوزستان
راهدار ابیانه ای کهنعلی امیرپورعلی امیرپورراهدار ابیانه ای کهنروستای زیبای راهدار واقع در 42 کیلومتری مسیر شوشتر مسجد سلیمان با قدمتی کهن و بافتی روستایی بی شک در دل پر گهر خود داستانی از قدرت شگفت پیشینیان ما را...
علی امیرپورعلی امیرپورروستای تخت قیصر شوشترروستای تخت قیصر روستای تخت قیصر در قسمت شرقی بند میزان واقع شده است وجود بقایای فروان حجاری اتاقها در صخره های اطراف ان حکایت از سکونت گروه سازندگا...
نابودی تاریخ،زبان و فرهنگ ایران زمین را به تماشا نشسته ایمتقی قاسمیتقی قاسمینابودی تاریخ،زبان و فرهنگ ایران زمین را به تماشا نشسته ایم(بنایی تاریخی در روستای زیبای لکان) دوام ایران ما را به فکر می اندازد آیا ما در باختر خواهیم توانست مانند ایران سه هزار سال زندگی کنیم؟(مورتن) چه ...
تنگ تکاب بهبهانهادی کراییهادی کراییتنگ تکاب بهبهانتنگ تکاب ازجاذبه های باستانی وقدیمی شهرستان بهبهان دراستان خوزستان می باشد
شهرارجان بهبهانهادی کراییهادی کراییشهرارجان بهبهانارجان شهر ارجان که ارغان هم گفته می شد در حدود سه کیلومتری دامنه ی کوه بدیل واقع بود و از شمال به رود خانه تاب و از مشرق و جنوب و مغرب به دشت ارج...
تنگ تکاب بهبهانهادی کراییهادی کراییتنگ تکاب بهبهانتنگ تکاب بهبهان استان خوزستان
شهرباستانی ارجانهادی کراییهادی کراییشهرباستانی ارجاننمادی ازتمدن 10000ساله شهرتاریخی ارجان